گوش دادن فعال پیدا کردن معنای گفتار دیگران در ذهن خویش است. با این تعریف شنیدن با گوش دادن متفاوت است. شنیدن فعالیتی جسمی است و نیازی به یادگیری ندارد، چرا‌که دستگاه شنیداری ما غیرارادی در اثر برخورد با صداها،تحریک شده و شنیدن حس می شود. ولی گوش دادن فعالیتی ذهنی است که نیازمند یادگیری است و تا به آن توجه نکنیم ادراک نمی شود. ما با گوش های خود می شنویم،ولی با مغزمان گوش می دهیم.

- گوش دادن یعنی احترام به طرف مقابل
- گوش دادن سبب ایجاد ارتباطات می شود
- گوش دادن، دانش شما را افزایش می دهد
- گوش دادن سبب کمک به خودمان و سایرین می شود
- ایده های جدید خلق می‌شوند
- مطالب جدید می آموزید
- شنیدن در یادگیری تأثير دارد

مهارت گوش دادن فعال شامل عادات بد زیر نمی شود:
- تکرار پی در پی نقطه نظرات خویش
- عدم ابراز احترام به گوینده
- شنیدن مفهوم سطحی کلام
- قطع سخنان گوینده
- عدم برقراری رابطه چشمی
- پریدن وسط سخنان دیگری
- پرت شدن حواس
- کشاندن بحث به جای ديگر
فراموش کردن آنچه گفته شده
- سوال در خصوص جزئیات بی ارزش
- پرداختن بی اندازه به جزئیات و از دست دادن جان کلام
- بی توجهی کردن به آنچه درک نکرده اید
- مشغول شدن به افکار خویش
- تظاهر به توجه

تماس چشمی بیانگر احترام و توجه شما به مخاطب تان است. فراموش نکنید که موبایل خویش را کنار بگذارید و همه اعلان ها را هم خاموش کنید. تمام توجه خود را به مخاطب خود بدهید.

زمانی که گوینده در حال صحبت است، شما با بالا و پایین آوردن سر خود به وی این پیغام را می دهید که موافق سخنانت هستم و مشتاقم ادامه آنرا بشنوم. همینطور تلاش کنید در بین سخنانش از کلمات کوتاهی مانند:« موافقم، دقیقاً، اوهوم، درسته و…» استفاد کنید. این کار سبب به شور آمدن گوینده و حس اینکه سخنانش پر اهمیت است می شود.

زود قضاوت نکنید!
برای این که بدن انسان بتواند یک کار را به صورت کامل انجام دهد احتیاج به توجه و تمرکز دارد. چنانچه می‌خواهید گوش بدهید، تنها گوش بدهید! بنابراین در آن واحد تنها می‌توانید یکی از این کارها را به صورت فعال و مؤثر انجام دهید:گوش دادن یا قضاوت کردن و یا پاسخ دادن.

به مغزتان اجازه دهید هر کدام از این کارها در جای خودش انجام دهد. تحلیل سخنان طرف مقابل، ارائه راهکار یا آماده کردن پاسخی که قرار است به وی بدهید را فعلاً کنار بگذارید. پس نخست کل پیغام گوینده را گوش دهید و آنگاه آنرا تجزیه و تحلیل نموده و در پایان پاسخ دهید.

اجازه دهید صحبت طرف مقابل کامل شود!
یکی از ضعف هایی که بیشتر افراد در برقراری رابطه کلامی از آن متضرر می‌شوند تغيير سریع موضوع ها مورد گفت و گو و قطع کردن صحبت طرف مقابل است. بنابراین برای جلوگیری از این مورد تا هنگامی که حرف شخص در مورد مسئله قبلی به آخر نرسیده از مطرح نمودن موضوعی جدید دوری کنید.

مرکز ثقل بدن ما به صورت ناخود آگاه نسبت به افرادی که علاقه ای به آن نداریم در عقب قرار گرفته ولی در رویارویی با افرادی که دوست شان داریم به طرف جلو می باشد. بنابراین برای نشان دادن علاقه خویش چه در وضعیت نشسته و چه ایستاده به طرف آن ها متمایل شوید.

سؤال پرسیدن بخش مهمی از فرآیند خوب گوش دادن است و باعث می شود درک درستی از مکالمه با شنونده بدست آورید و ابهامات خویش را برطرف کنید. هیچوقت در بین سخنان شنونده سؤال نپرسید. سوالات و ابهامات خود را یادداشت کنید. هنگامی که سخنان طرف مقابل به آخر رسید آن ها را بپرسید.

چنانچه سوال های خود را دقیق و هوشمندانه بپرسید، می‌توانید اطلاعات زيادي از شنونده خویش بدست آورید. سوال کردن علاوه بر آنکه سبب می شود اطلاعات شما از موضوع گفت و گو افزایش یابد و به ادراک دقیق تری برسید، به گوینده نشان می دهد که در طور گفت و گو به سخنان وی با دقت توجه داشته اید.

به هنگام مکالمات، برخی مواقع درک صحیحی از بعضی جملات نداریم و نمی‌توانیم معنی و مفهوم آنها را بدرستی درک نماییم. پرسیدن، راهکاری برای دریافت دقیق و درست اطلاعات از شخص مخاطب مان است.

آیا پرسیدن سوالاتی که اصلاً در مسئله مورد بحث نیست، درست است؟ معلوم است که اینگونه نیست. همیشه سوالاتی را بپرسیم که پیرامون گفت وگوی انجام شده قرار دارد. تلاش کنیم سوال ها را بنویسیم و در زمان مناسب آنها را بازگو کنیم. زیرا با نوشتن سوالی که ذهن ما را درگیر کرده، کمک می‌کنیم که راحت‌تر بر صحبت های مخاطب تمرکز کنیم.