🔹چهار روز پیش، در حالی دمشق در آستانه سقوط بود؛ دونالد ترامپ، رئیس جمهور منتخب آمریکا طی پیامی در شبکه اجتماعی خود (Truth social) بیان کرد که «سوریه هیچ ربطی به ایالات متحده ندارد و این جنگ ما نیست.» این سخن اگرچه بیانگر اولویت پایین جنگ یا مداخله گسترده نظامی در غرب آسیا در سیاست خارجی آمریکای پساجنگ عراق است اما نافی نقش این کشور در بحران اخیر سوریه نیست. آمریکا از معادلات کنونی بحران سوریه جدا نیست.

🔸همانطور که پیشتر نیز گفته شد تداوم جنگ در منطقه و کلید خوردن تغییرات در سوریه در چارچوب هدف آمریکا و اسرائیل برای تغییر نظم‌ امنیتی منطقه و تضعیف محور مقاومت بوده است. بدیهی است سقوط حکومت سوریه، ضربه‌ای بزرگ به محور مقاومت به لحاظ ژئوپلیتیک بوده است. محور تهران-بغداد-دمشق-بیروت اکنون شکسته شده و بخشی از پتانسیل عملیاتی علیه رژیم از بین رفته است و همین امر نیز به اسرائیل فرصت داده تا در جنوب خاک سوریه، پیشروی کند. با این حال، وضعیت جدید برای آمریکا، سه چالش مهم نیز دارد.

🔸سقوط اسد و قدرت‌گیری هیئت تحریر الشام، مجدداً جعبه پاندورای سوریه را باز کرده است. هنوز مشخص نیست چه سناریویی در مورد آینده سوریه رقم خواهد خورد اما پیروزی هیئت تحریر الشام، میدان بازیگری ترکیه در منطقه را فراخ‌تر کرده و ممکن است این کشور با جسارت بیشتری به دنبال سرکوب نیروهای کرد وابسته به آمریکا باشد و باعث یک جنگ داخلی در سوریه شود. این موضوع برای آمریکا که هنوز در سوریه حضور نظامی دارد، حائز اهمیت است. هم‌اکنون ۹۰۰ سرباز آمریکایی در سوریه حضور دارند که وظیفۀ آنها آموزش به نیروهای کردی در مقابل داعش و همچنین حفاظت از میدان نفتی العمر در دیرالزور عنوان شده است. در صورتی که مجدداً جنگی در سوریه میان نیروهای کردی و هیئت تحریر الشام -که در لیست گروه‌های تروریستی آمریکاست- صورت گیرد، موضع آمریکا و نحوه واکنش به این بحران در هاله‌ای از ابهام خواهد بود.

🔸از سوی دیگر، مواجه هیئت تحریر الشام با اسرائیل نیز بر پیچیدگی موضوع برای آمریکا می‌افزاید. اگرچه معارضین به قدرت رسیده تاکنون در برابر پیشروی اسرائیل در خاک سوریه سکوت کرده‌اند و به نظر می‌رسد با توجه به نقش‌آفرینی ترکیه به عنوان پشتیبان آنها در طرح آمریکایی-صهیونی خطری برای اسرائیل ایجاد نکنند، با این وجود احتمال وقوع درگیری میان این گروه و اسرائیل منتفی نیست. با سقوط اسد، از دیدگاه اسرائیل بخشی از حلقه آتش ایران اطراف این رژیم از بین رفته اما این به معنای پایان نگرانی امنیتی اسرائیل در سوریه نیست. هیئت تحریر الشام که پیشتر گروهی وابسته به القاعده در سوریه بود، همچنان اسرائیل را دشمن خود می‌پندارد. علاوه بر این احتمال ناتوانی این گروه در کنترل اقدامات از خاک سوریه علیه رژیم بالاست. بنابراین آمریکای ترامپ باید برای افزایش تنش در مرز سوریه و فلسطین اشغالی آماده باشد.

🔸 احتمال بالای جنگ داخلی علاوه بر تهدیدات مستقیم برای نیروهای آمریکایی، پیامدهای سیاسی مهمی می‌تواند داشته باشد. شاید روسیه و ایران می‌توانستند نظام سوریه را به بهایی بسیار زیاد نجات دهند. اکنون شرایط به هر صورتی پیش بروند آمریکا و غرب از یک سو و ترکیه و برخی کشورهای عربی از سوی دیگر مسئول آن قلمداد خواهند شد. از آنها انتظار می‌رود هزینه بازسازی سوریه را پرداخته و شرایط را بهبود بخشند. اما اگر یک جنگ داخلی صورت بگیرد و یا شرایط این کشور به نحو ملموسی بهتر نشود ممکن است ایران و روسیه دوباره در مقایسه با دیگران وضعیت بهتری پیدا کنند.

✅ یک مسئله دیگر برای سیاست‌ خارجی ترامپ، نحوه تعامل با هیئت تحریر الشام خواهد بود. آمریکا یک بار سابقه تعامل با گروهی مشابه (طالبان در افغانستان) را دارد. طالبان نیز همچون گروه حاکم در دمشق، به صورت تقریباً یکسانی دولت مرکزی در افغانستان را سرنگون کرد و به شیوه یکسانی به تغییر چهره خود در فضای بین‌الملل پرداخت. در صورتی که هیئت تحریر الشام بخواهد همین مسیر را تکرار کند، آمریکای ترامپ با او وارد معامله خواهد شد. هم‌اکنون آمریکا این گروه را یک گروه تروریستی شناسایی کرده و برای هرکسی که اطلاعاتی در مورد جولانی بدهد، جایزه تعیین کرده است. این موارد می‌توانند کارت‌های بازی آمریکا باشند تا از این طریق فضای سوریه را برای خود مطلوب‌تر سازد.

🔹صحنه سیاسی سوریه تحت تأثیر مداخلات منطقه‌ای و بین‌المللی قرار دارد که توازن استراتژیک قدرت را میان کشورها و گروه‌های مسلح به چالش کشیده است. ضعف نظام پیشین سوریه در مدیریت بحران‌ها موجب شد پروژه‌های سیاسی متعددی شکل بگیرد که بسیاری از آن‌ها به زیان مردم سوریه بود. در این میان، ایران نقش برجسته‌ای ایفا کرد و با استفاده از عراق به‌عنوان سکویی برای نفوذ در منطقه، دمشق را به‌عنوان هدف اصلی خود انتخاب کرد.

💢سوریه بخشی از امنیت ملی ایران

🔹ایران، با در نظر گرفتن دمشق به‌عنوان بخشی از امنیت ملی خود، نفوذ اطلاعاتی و امنیتی خود را گسترش داد. این کشور اردوگاه‌های آموزشی برای شبه‌نظامیان افغانستانی و پاکستانی ایجاد کرد و از گروه‌های عراقی نظیر جنبش نجباء و حزب‌الله عراق برای پیشبرد اهداف خود بهره گرفت. همه این فعالیت‌ها تحت نظارت سپاه پاسداران انجام شد.

🔹سوریه به مرکزی برای تثبیت نفوذ ایران و حمایت از نظام بشار اسد تبدیل شد، زیرا این نظام محور اصلی ادامه حمایت‌های نظامی و امنیتی ایران از حزب‌الله لبنان بود. هدف اصلی این رویکرد، حفظ منافع استراتژیک ایران در منطقه و تقویت مواضع خود در برابر بازیگران بین‌المللی و منطقه‌ای است.

💢از دست دادن مهم‌ترین پایگاه استراتژیک با سقوط اسد

🔹سقوط نظام اسد به معنای از دست دادن مهم‌ترین پایگاه استراتژیک ایران است که نمی‌توان آن را جایگزین کرد. سوریه محور اصلی پروژه ایران بوده و مسیرهای استراتژیک نیروی قدس و سپاه پاسداران را به سواحل مدیترانه و حزب‌الله متصل می‌کرد. این سقوط باعث تضعیف ارتباطات میدانی نیروهای ایران و شبه‌نظامیان وابسته و فاصله‌گذاری میان آن‌ها و مناطق تحت کنترل حزب‌الله در جنوب لبنان شده است که به کاهش توانایی حزب‌الله در پیشبرد اهداف ایران خواهد انجامید.

🔹با شکل‌گیری یک نظام سیاسی جدید در خاورمیانه، ایران با چالش‌های جدیدی مواجه شده است. مناطق مرزی عراق و سوریه، ازجمله البوکمال در دیرالزور که پیش‌تر شریان حیاتی ایران محسوب می‌شد، اکنون تحت کنترل نیروهای آمریکایی قرارگرفته است. این تحولات، به‌ویژه در صحنه سیاسی سوریه، تأثیرگذاری ایران را به‌شدت کاهش داده و موقعیت استراتژیک آن را در منطقه تضعیف‌ نموده است.

💢تلاش ایران برای بازپس‌گیری جایگاه خود

🔹ایران تلاش دارد تا جایگاه خود در سوریه را باز پس گیرد اما امکان موفقیت در این زمینه بسیار ضعیف است. ایران مدعی احترام به تمامیت ارضی و استقلال سوریه است، اما جامعه سوریه نسبت به دیدگاه‌های ایران در قبال این کشور بی‌اعتماد بود، زیرا ایران سوریه را پلی به دریای مدیترانه و راهی به حزب‌الله لبنان می‌دید. در این چشم‌انداز، حزب‌الله سدی مستحکم برای حفظ اهداف ایران در توسعه و نفوذ خود محسوب می‌شد.

🔹عقیده سیاسی ایران بر اساس اصولی استوار است که بقای نظام و سلطه آن در تهران را تضمین می‌کند. این اصول شامل حفظ برنامه‌های موشکی، پهپادی و هسته‌ای برای تبدیل ایران به یک کشور هسته‌ای مؤثر در منطقه است که برای دستیابی به این اهداف از نیروهای وابسته به خود در منطقه کمک می‌گیرید.

💢نتیجه گیری

✅ تغییرات سیاسی سوریه به پروژه ایرانی آسیب زده و آینده آن در خاورمیانه را با ابهام مواجه کرده است. ایران از خسارت‌های خود در جنوب لبنان و سوریه آگاه است و منتظر تغییرات پس از ورود ترامپ به کاخ سفید است. نشانه‌های ضعف ایران در نشست اخیر دوحه ظاهر شد، جایی که ایران نتوانست از متحد استراتژیک خود، بشار اسد، دفاع کند. همچنین ایران پیش از آنکه تایید آتش‌بس اسرائیل با حزب‌الله لبنان را اعلام کند، با وجود خسارت‌های سنگین به رهبری و کادرهای آن، تلاش کرد به سیاست آرام‌سازی و خویشتن‌داری باز گردد.

کوه یخی که فقط قله آن در معرض تماشاست

🔻 فضای مجازی، عامل اصلی جهل مرکب علاقمندان به میلیتاری

تصور عمومی جامعه از قدرت نظامی ایران به ویژه افرادی که موضوعات نظامی را در فضای مجازی و رسانه ای

بشکل تخصصی مطالعه ، تحلیل و تفسیر میکنند به اندازه ای نازل و سخیف است

که اگر فردی فقط به بخش اندکی از داشته های پنهان نیروهای مسلح ایران واقف باشد

متوجه خواهد شد که این طیف وسیع و ناآگاه و به اصطلاح میلیتاریست و مخاطبان آنان

در سراسر فضای مجازی و رسانه ای کشور به بیماری جهل مرکب با چاشنی تعصبات کور ،

عناد و حتی ایرانستیزی مبتلا هستند

که از جمله دلایل این عمق وسیع از ناآگاهی را میتوان به عدم انتشار دیتا و اطلاعات واقعی

و صحیح از تسلیحات پیشرفته و راهبردی بومی

و یا خریداری شده از سوی فرماندهان نظامی مرتبط دانست

که به دلایل حفاظتی ، امنیتی و ملاحظات سیاسی از این‌ تسلیحات رونمایی نکردند

و در مراحل بعدی تبلیغات منفی و پروپاگاندای سنگین ، بهمراه تحلیل های کذب و بی سند

و مدرک رسانه های ایرانستیز مانند نشریات میلیتاری غربی

و مقلدان داخلی آنان در فضای مجازی و تفسیرهای مضحک و پوپولیستی شبکه های ماهواره ای فارسی زبان

علیه قدرت نظامی ایران را میتوان برشمرد .

اما نکته جالب این ماجرا آنجاست که همین رسانه های یاد شده ،

قدرت نظامی دشمنان و رقبای ایران را با انواع و اقسام‌ ترفندهای رسانه ای و تحلیل های بی سند و مدرک ،

بیشتر از توانایی های واقعی آنان و حتی در مواردی برای مخاطب ناآگاه و بیخبر

از تکنولوژیهای هایتک تسلیحاتی ، افسانه ای و دست نیافتنی معرفی میکنند که چکیده و ماحصل این حجم از تبلیغات و اطلاعات فیک

و در ویکی پدیا و سایتهای گوگل انعکاس یافته

و حاصل این وارونه انگاری حقایق و شستشوی گسترده مغزی مخاطبان

یک نتیجه و خروجی فاجعه آمیز بدین شرح دارد که

هر فردی در جامعه و با هر سن و سال و هر سطح سواد‌ و ضریب هوشی

و بدون داشتن کمترین تخصص فنی در زمینه تسلیحات

و فقط به صرف علاقمندی به مباحث نظامی و مطالعه مقالات و آمار و اطلاعات پر از اشتباه ویکی پدیا

و سایتهای گوگل، این تصور باطل را میکند که کارشناس نظامی است

و سپس در فضای مجازی یک پیج یا کانال نظامی ایجاد کرده

و همان اطلاعات پر از اشتباه و گمراه کننده ویکی پدیا و سایتهای گوگل را بهمراه تصورات و برداشت های غلط خود

به خورد فالوورهای از همه جا بیخبر پیج و کانالش میدهد.

اما قدرت نظامی ایران مانند کوه یخی است که فقط قله آن در معرض تماشاست

و در زیر و عمق این دریا حقایقی انباشت و پنهان شده که شرحش ورای تصور عامه و علاقمندان به مباحث نظامی است

که در اینجا و جهت آگاهی مخاطبان ، بخش اندکی از این داشته های پنهان را

در دو قسمت تسلیحات راهبردی خریداری شده و بومی که رونمایی نشدند معرفی میکنیم .

لیست برخی از تسلیحات که خریداری‌ شده اما رونمایی نگردیده بدین شرح‌ است :

جنگنده های شکاریMIG-31 فاکس هاوند

جنگنده های SUKHOI-27

جنگنده های سوخو ۲۵ فراگفوت

و جنگنده های SUKHOI-30SM

که همگی برای نیروی هوایی سپاه خریداری گردیدند

و ابررهگیرهای SUKHOI-35S که برای نهاجا خریداری شدند ،

موشکهای کروز هواپایه KH-55

سامانه های موشکی ساحل به دریای باستیون همراه با موشک P-800 و یاخونت این سامانه

سامانه موشکی سانبرن یا همان CSSMX22

سامانه های پیشرفته جمینگ و جنگال روسی مانند ژیتل R330zh و Krasuha-4

اما لیست برخی از تسلیحات بومی و رونمایی نشده بدین شرح‌ است :

سامانه برد بلند بیت المقدس

سامانه های پدافند هوایی فوق راهبردی برد بلند

سیلو پرتاب‌ و بدون کنیستر علم الهدی که مخصوص کشف و انهدام موشک های قاره پیمای اتمی هستند

ماهواره های جاسوسی

هواپیماهای سوخت رسان و آواکس ها که مختص جنگنده های نسل پنجم هستند

سامانه پدافند هوایی برد بلند آرمان و موشک هوا به هوای مقصود‌

اما بخشی از تسلیحات رونمایی نشده سازمان پژوهش‌های نوین دفاعی (سپند) عبارتند از :

تسلیحات و زرادخانه اتمی تحت پروژه موسوم به میدان ،

شامل کلاهک های اتمی مخصوص نصب بر روی موشکهای بالستیک ،

از بردهای تاکتیکی تا قاره پیما

سامانه پدافندی ضد هسته ای تحت پروژه آماد

بمبهای الکترومغناطیسی AD/A2 که قادرند تمام زیرساختهای راهبردی مانند تاسیسات برق و انرژی را از کار اندازند

اما مهمترین تسلیحات خریداری شده که پس از پایان جنگ تحمیلی هشت ساله رونمایی شدند بدین شرح است :

زیردریایی های کی لو

خط تولید تانک T-72

سامانه های پدافند هوایی تور ام یک ، بوک و سری های سام

سامانه های پدافند هوایی برد بلند S-300PUM2 و بالگردهای MIL-17 و M-171

هواپیماهای ایلوشین و آنتونوف

رادارهای روسی نبو ، کاستا ، گاما ، آفتابازا ، رزونانس ، ووستوک E

شکاری رهگیرهای MIG-29 فالکروم

بمب افکن های SUKHOI-24 فنسر MK و جنگنده های آموزشی و پشتیبانی نزدیک YAK-130 که به شکل محدود رونمایی شدند.

ایران پر افتخار . شیری که اگر از جا برخیزد خونها بر زمین خواهد ریخت و دشمنانش را می درد .

جهود رو نابود شده بدانید .