روش درست و كم خطر عبور از محلي كه احتمال بهمن وجود دارد 

وقت عبور از محدوده بهمن با تجربه ترين نفر بايد مسير را طي كند و ديگران هم به دو يا چند قسمت تقسيم شوند .

جهت برخي از كوهنوردان بايد به بالاي سر شخص عبور كننده باشد تا در صورت حركت بهمن به او خبر بدهند و برخي ديگر شخص را با چشم تعقيب كنند تا احتمال هرگونه خطر و يا برخورد با بهمن مسير ناپديد شدن را جسنجو كنند .

شخص عبور كننده بايد هر چند قدم به جلو به بالا سرش هم نگاه كند كه متوجه هرگونه خطر شده و فرصت تصميم گيري براي حركت به سمت ايمن را داشته باشد .

نفرات بعدي بايد پايشان را دقيقا جاي پاي نفر قبلي قرار دهند و هيچگاه اجازه ندهيد كسي جا پاي جديد ايجاد نمايد .

اولين نفر بايد تا جايي كه امكان دارد قدمهايش را بلند بردارد تا از صدمه خوردن سطح اتكاء جلوگيري شود و باعث برش برف نشود .

عبور كنندگان وقت عبور تمام بندهاي كوله پشتي و كلنگ و باتوم را حتما باز كنند تا در صورت بروز خطر بتوانند سريع خود را آزاد نموده و تحرك بهتري داشته باشند . با اين كار حتي اين امكان نيز وجود خواهد داشت كه در صورت بروز خطر بهمن شنا به پشت نمايند و بر روي برف و سر به بالا خود را روي بهمن نگه دارند .

هميشه بايد مسير بهمني را تك تك عبور كرد . يك نفر عبور كند و به جاي ايمن برسد آنگاه نفر بعدي و به همين ترتيب . عبور دسته جمعي فشار زيادي را به برف وارد مي كند و اگر حادثه اي هم رخ دهد همه دچار آن خواهند شد .

هر عبور كننده اي بايد با پا ديواره هاي خالي پاي نفر قبلي را پر كند تا باعث عمق كمتر شده و احتمال خط شكست كاهش پيدا مي كند .

اگر مسير بهمن طولاني بود و تعداد نفرات زياد ، با تشخيص سرپرست و با تجربه گروه ، افراد با فاصله 20 متر از هم حركت كنند .

عبور كننده بايد سبك قدم برداشته و ايجاد ضربه ننمايد . همين ضربه هاي كوچك امكان شكست برف را بالا مي برد .

هيچ گاه در مسير بهمني در اثر عبور زياد كانال بوجود نياوريد و در صورت مشاهده ، مسير ديگري را انتخاب نمائيد .

هنگام عبور از منطقه بهمن ، سريع و بدون وقفه حركت كنيد اما با خونسردي و اتكاء به نفس .

هنگام عبور از منطقه بهمن هيچگاه باعث ترس و وحشت افراد تيم نشويد و به آنها اعتماد به نفس بدهيد .

سرپرست تيم بايد از نظر رواني تيم را زير نظر داشته باشد و كنترل كارها را بين نفرات با تجربه تر تقسيم كند .

سرپرست تيم بايد امن ترين مسير منطقه خطر را انتخاب نمايد و تا جائي كه امكان دارد مسير حركت را از تاج بهمن قرار دهد و راههاي كم شيب را انتخاب كند .

وقت فرود ، بايد تلاش كرد كه حداقل فشار را بر سطح برف وارد آورد .

بهتر است تا آنجا كه وضعيت برف مناسب بود و وضعيت جوي اجازه ميداد از مسير صعود استفاده كرده و برگشت را از همان جاي پاي صعود انجام داد .

کوه ها و رودها تقریبا برای هر کس جذابیتی دارد. لذت از طبیعت، ورزشی عالی، ماجراجویی، مبارزه طلبی و عاملی الهام بخش است. در کنار این لذت ، همیشه خطراتی در کمین است. هر شخص به قصد طبیعت به بیرون می رود باید این خطرات را بداند و برای مقابله با آنها آماده باشد.

در اینجا سیستم مبانی ده گانه بسیار کارآمد بوده و در عین سادگی، نکات قابل توجهی را به همراه دارند که یادآوری آنها حتی برای کوهنوردان حرفه ای مفید می باشد.

سیستم مبانی ده گانه چیست ؟!

به طور ساده مجموعه اقلامی هستند که مفید بودن آنها ثابت شده و برای هر سفر به طبیعت توصیه می شود، حال چه در مسیر های مشخص حرکت کنید و چه به طبیعت وحشی بروید.

کوه نوردان با تجربه معمولا این موارد را همه اوقات در کوله هایشان قرار می دهند و هر عضو گروه مال خودش را حمل می کند.برخی از موارد موجود در فهرست سیستم چیزهایی هستند که همیشه می خواهید داشته باشید.هر کس برای اینکه بدنش پیوسته فعال باشد به آب و غذا نیاز دارد.لباس فوق العاده مهم است چون هوا ممکن است در یک لحظه تغییر کند. از بردن یک لباس اضافی نترسید.

اقلام دیگر را ممکن است همیشه نیاز نداشته باشید اما باز هم همراه داشتن آنها ضرری ندارد.وسایل جهت یابی برای جاهای ناآشنا مفید هستند, ولو اینکه قصد داشته باشید در مسیرهای مشخص حرکت کنید. چراغ دستی یا روشنایی های دیگر ممکن است بدرد بخورند, چون معمولا در کوهستان هوا زودتر تاریک می شود.و هر چند هوا ابری به نظر می آید , محافظت در برابر خورشید می تواند به اجتناب از آن اشعه های ماورابنفش که گاهی اوقات از لایه های ابر نفوذ می کنند کمک کند.

در آخر، چند مورد فهرست چیز هایی هستند که هیچ وقت امیدی به استفاده از آنها ندارید و نیازی به توضیح زیاد ندارند.کیت کمک های اولیه برای بریدگی ها، زخم ها، گزیدگی حشرات. چادر اضطراری و آتش در صورت شرایط پیش بینی نشده، کیت تعمیرات اگر بند یا تسمه، چادر یا بند کفش پاره شود.

این اصول اولیه که در اینجا توضیح داده می شوند صرفا جهت یادآوری مطالب رایج طبیعت گردیست، برای تضمین حداکثری صعودهای فنی و حرفه ای، سوال بپرسید و با کوه نوردان با تجربه تر مشورت کنید، اطلاعات کسب کرده و مهمتر از همه با تمرکز و دقت کوله پشتی خود را ببندید و حرکت کنید.

۱) جهت یابی

داشتن یک نقشه و قطب نما و دانستن روش استفاده از آنها فکر خوبی است. ولو اینکه قصد ندارید از مسیر مشخص بیرون بروید , با این حال آماده بودن ضروری است.

۲) محافظت در برابر خورشید

عینک آفتابی, کرم ضد آفتاب و کلاه مواردی هستند که همراه داشتن آنها در تمام طول سال مفید است.با اینکه فواید آنها آشکار است , این موارد به هنگام راه پیمایی در برف یا در آسمانی ابری که اشعه های ماورابنفش ممکن است باز هم نفوذ کنند, در برابر تابش شدید و آفتاب سوختگی مفید هستند.

۳) پوشاک

 با انتظار داشتن بدترین شرایط احتمالی که ممکن است با آن مواجه شوید , لباس اضافی با خود ببرید. هوا می تواند در یک لحظه تغییر کند , و درجه حرارت و ( بارش ) به طور قابل توجهی در ابتدای مسیر و ارتفاعات بالاتر متغیر است.اگر هوشمندانه انجام شود این موارد وزن چندان زیادی را به کوله های شما اضافه نخواهد کرد.

اقلامی که باید همراه خود ببرید ( از جنس پنبه ای دوری کنید) :

·        لباس گرم پشمی

·        لایه ضد آب ( مانند نایلون یا گورتکس )

·        کلاه اضافی ( پشمی )

·        دستکش ۵ انگشتی یا ۲ انگشتی

·        جوراب اضافی( جنس مصنوعی یا پشمی )

۴) روشنایی

به یاد داشته باشید که معمولا در کوهستان هوا زودتر تاریک می شود, پس داشتن چراغ قوه یا چراغ پیشانی مفید است .چراغ های پیشانی این مزیت را دارند که دست ها آزاد می مانند. بهتر است از باتری های قابل شارژ استفاده کنید. مطمئن شوید که چراغ قوه خود بخود روشن نشود, و آن را دم دست بگذارید تا به هنگام تاریکی هوا آن را به راحتی پیدا کنید.

۵) کیت کمک های اولیه

ضرورتی ندارد که کیت کمک های اولیه بزرگ و حجیم باشد و احتمالا بسیاری از آنها را می توانید در خانه پیدا کنید. بسته به طول سفر و اندازه کوله تان می توانید محتوا را به میزان لازم تنظیم کنید.

موارد اساسی کیت کمک های اولیه :

باند – گاز استریل – چسب نواری – مو چین کوچک – باند کشی ورزشی – یک یا چند باند سه گوش – پماد ضد باکتری –  مسکن – آنتی هیستامین – در صورت مصرف دارو , به اندازه دو روز مصرف.


۶) آتش

درجه حرارت می تواند بطور قابل توجهی در طول شب کاهش یابد و داشتن وسیله ای برای روشن کردن آتش فوری , این اطمینان را به شما می دهد که در صورت نیاز گرم خواهید ماند. کبریت های ضد آب , اجاق های گازی و شروع کننده های آتش ( مانند شمع , الکل جامد) می توانند قابل اطمینان باشند. اگر به جایی می روید که در آنجا هیزم بسیار کمی ممکن است پیدا شود , یک اجاق فوق سبک , منبع خوب حرارت اضطراری است.

۷) کیت تعمیرات و ابزار

شامل چیزهایی است که برای تعمیر وسایلی که با خود همراه خواهید داشت لازم است. علاوه بر چاقوی ارتشی سویسی استاندارد وسایل چند کاره زیادی در بازار وجود دارد.موارد دیگری که باید در نظر داشته باشید: بند کفش, سنجاق قفلی , نخ و سوزن , سیم و …

۸) تغذیه

اگر چه فقط به صورت یک روزه عازم پیاده روی هستید , تغذیه عامل مهمی در سلامت شماست . علاوه بر ناهار و غذاهای سبک , مقداری مواد غذایی فشرده همراه خود ببرید تا در صورتیکه بطور غیر منتظره برنامه طولانی شد از آن استفاده کنید.غذاهای آماده را انتخاب کنید: انجیر خشک , پنیر, میوه های مغز دار( مانند فندق , گردو , بادام , پسته و غیره ), شکلات …
همچنین در صعودهای زمستانی، همراه داشتن یک فلاسک با عایق مطمئن از ابتدای صعود الزامیست چرا که بر خلاف پیش بینی کوهنوردان، گاهی امکان تهیه آتش در میانه مسیر وجود نداشته ضمن اینکه یک فنجان نوشیدنی گرم تاثیر بسزایی در حفظ گرمای بدن در دماهای بسیار پایین دارد و خطر سرمازدگی را تا حد زیادی کاهش میدهد.

۹) آب

آب اضافی، بسیاری افراد فراموش می کنند که همه ما هر روز به مقدار زیادی آب نیازمندیم. بویژه زمانیکه بدنمان انرژی اضافی را مصرف می کند. ۱ لیتر مقدار حداقل برای پیاده روی کوتاه در روز است؛ ۲٫۵ لیتر برای پیاده روی تمام روز. گرمی هوا و سختی برنامه را در نظر بگیرید. حرارت یا تلاش بیشتر به معنی آب مورد نیاز بیشتر است. عاقلانه نیست که تنها به منابع آب کنار مسیر اتکا کنید. اگر مجبور به استفاده از این منابع هستید، سیستم تصفیه آب قابل اعتمادی را همراه داشته باشید.

10) پناهگاه اضطراری

بسیاری از کوه نوردان یک روزه نیازی به همراه بردن چادر ندارند. بهرحال، همراه داشتن یک سر پناه اضطراری فکر خوبی است. اکثر اینها که در بازار موجود می باشند این قابلیت را دارند که با  تا کردن می توان آنها را به اندازه یک کیف بغلی رساند.برای کسانی که از نظر مالی در مضیقه هستند کیسه زباله های بسیار بزرگ را هم می توان برای در امان ماندن از باد و باران مورد استفاده قرار داد.

شاید شما هم این عبارت را زیاد شنیده باشید که :

زندگی کوهنوردی شما بعد از دوران کودکی شروع می شود … !!!

اما این چنین نیست. بیشتر کودکان عاشق خارج شدن از منزل و به خصوص طبیعت می باشند و نیاز به اکتشاف ، فعالیت فیزیکی و همچنین به نوعی شیفته به چالش کشیدن محیط خارج از خانه هستند.


کوهپیمایی و کوهنوردی با کودکان گرچه ممکن است در مواردی خسته کننده و زمان بر باشد، اما یک تجربه فوق العاده و هیجان انگیز است که در بسیاری موارد توصیه شده است.

تا چه حد و مسافت :

این ممکن است به صورت یک سوال رایج باشد که کوهپیمایی و کوهنوردی با کودکان در چه زمانی و تا چه حد باید باشد ؟

شروع این ورزش در سنین کم می تواند یکی از نکات کلیدی در کوهنوردی باشد. اما این نکته را نیز نباید فراموش کرد که در کوهپیمایی نباید کودک تحت فشار باشد و باید اجازه داد که خود سرعت حرکتش را تنظیم کند.(مهم)

هر کودک از لحاظ این توانایی متفاوت است و شما هیچ وقت نمی دانید چه چیزی در این برنامه ها در انتظار شماست. مثلا، تا چه حد در روز باید صعود یا پیاده روی داشته باشید. از یک طرف نباید انتظار وجود نیروی خاصی را در سفر داشت و از طرفی هم نباید از بالا رفتن یا سفر طولانی ترس داشت. کودکان متفاوت از یکدیگرند و هیچگونه اشتباهی در صعود یا کوهپیمایی حق ندارد صورت گیرد.


تا چقدر سختی :

حداکثر یا حداقلی دقیقی برای این موضوع تعریف نشده است که کودک تا چه حد می تواند بالا برود و یا پیمایش داشته باشد. با این حال یک نکته بیان شده است که این افزایش صعود و پیمایش می بایست با حداقل چالش ها و موانع برای کودک باشد. البته بسیاری از کودکان از محیط های ناهموار لذت بیشتری می برند تا مسیرهایی که هموار و تخت باشند. مهم این است که به کودکان اجازه دهیم که خود محیط اطرافشان را به چالش بکشند، اما با ایمنی و احتیاطی که از طرف ما برایشان تامین می شود. اما همانطور که با هر برنامه کوه، دره نوردی، و یا هر مسیر دیگر، سن مناسب را بدین گونه تعیین می کنند که شخص باید آماده انجام آن باشد، بسیاری این موضوع را در اولویت دوم و بعد از می دانند.چرا؟ چون اولویت اول را به همیشه به ایمنی می دهند، دوم به آمادگی فرد، سوم به تجربه های قبلی و چهارم ….. الی آخر.

کودک گاهي اوقات صعودهای فنی و تکنیکی را نیز امتحان میکند …

اما ، تا چه ارتفاع :

اگر چه این سوال اغلب برای همه پیش می آید، ولی باید برای این مورد به پزشک مرجعه شود و گاها پزشکان نیز عقاید بسیار متفاوتی دارند. یک چیز در این رابطه بسیار مهم است و آن این است که کودک باید برای انجام کار مربوطه به اندازه کافی سن داشته باشد برای تشخیص موارد درست از نادرست، مسیر صحیح از نا صحیح و داشتن حس خوب تا ارتفاع منطقی. گاهی اوقات در کودکان، ارتفاع، خستگی، سختی مسیر و غیره را می توان با شروع گریه کردن در آنها دید، چرا که این عامل را می توان شروعی برای یک مشکل در کودک دانست که در این مرحله باید بلافاصله از حرکت بازمانده و فورا شروع به فرود نمائید.

بعنوان مثال، کودکی که محل زندگی اش در نزدیکی سطح دریا می باشد، برای صعود به ارتفاع می باید در سال اول فقط تا ارتفاع ۲۳۰۰ الی ۲۵۰۰ متری صعود داشته باشد. سال دوم الی سوم تا ارتفاع ۳۹۰۰ متری، سال چهارم تا ارتفاع ۴۲۰۰ متری و سال بعد تا ارتفاع ۵۰۰۰ متر را صعود کند. از ارتفاع ۵۰۰۰ به نیاز به تمرین های هم هموایی و تکنینک های خاص ورزش کوهنوردی می باشد این مهم فقط با نظارت دقیق والدین و مربی باتجربه و زیر نظر پزشک باید صورت پذیرد.

با این حال در صعود باید به فرزند خود گوش دهید و مطلقا هیچ دلیل غیر ضروری را برای صعود بالاتر کودک نباید به او القاء کرد. علی الخصوص در شرایطی که کودک دیگر احساس امنیت نمی کند و یا شروع به گریه کردن می کند. درست همانند بزرگسالان، کودکان نیز باید با محیط و شرایط کوهستان خو بگیرند.

همچنانكه مي دانيم هدف از ورزش كردن و تربيت بدني پرورش جسم و توسعه كامل قواي فكري و اخلاقي و آماده ساختن افراد مفيد براي جامعه مي باشد . و از آنجا كه هيچ عمل مثبتي خالي از نتايج مربوطه نيست ، كوهنوردي نيز مي تواند بهترين فوايد تربيتي و پرورشي را در راستاي اهداف تربيت بدني فراهم كند . لذا بطور مختصر به اين فوايد اشاره مي كنيم : · فوايد تربيتي ( رواني - اجتماعي ) • جمع گرايي ( تعاون ) و ايجاد صميميت در شرايط سخت • ايثار و از خود گذشتگي • صبر و مقاومت • اتكاء به نفس • تزكيه نفس • تكميل اوصاف و خصائل اخلاقي و كسب ملكات فاضله • پرورش توان مديريت ، سرپرستي و رهبري • پرورش و پذيرش احترام به قوانين گروهي و اجتماعي · فوايد پرورشي ( جسماني ) منظور از همه ورزشها و بازيها جلوگيري از خمودگي ، افسردگي و پيري زود رس بوده ولي اندام و ماهيچه هاي ورزيده كه در ورزشهاي ايستا بدست مي آيد كافي نيست

، بلكه شادابي تن و روان بايد با هم باشد كه اين مهم در ورزش كوهنوردي و كوهپيمايي حاصل مي شود . • رشد و نمو قوا و برقراري سلامت ( تقويت قواي جسماني بدن ) • تناسب اندام ( حفظ تناسب ) • چالاكي و مهارت • تنفس هاي با ارزش ( تنفس عميق و منظم ، تنفس هواي پر اكسيژن ) • تقويت عضلات دست و پا و بدن سازي • فراگيري حفظ تعادل در شرايط سخت • تقويت و آرامش اعصاب ( ايجاد هماهنگي بين اعصاب و عضلات ) • تنظيم دستگاههاي گردش خون ، هاضمه ، تنفس • ايجاد استقامت در برابر فشارهاي جسمي و كمبودها در شرايط سخت

تغذیه و آب
در کوهنوردی تهیه و مصرف غذا و آب مسئله بسیار مهمی  می باشد. اصطلاح معروفی است که می گوید: ما زنده ایم به غذایی که می خوریم به همین دلیل ما باید بدانیم، چه مواردی را قبل و در طول برنامه باید استفاده نماییم و مقدار هر کدام از آنها، چقدر باید باشد و تأثیر هر کدام از این مواد بر روی بدن ما چگونه است؟ متأسفانه حجم کم کوله پشتی و توان و بنیه محدود ما اجازه نمی دهند که همه مواد غذایی را که در زندگی روزمره استفاده می نماییم با خود به کوه ببریم، بنابراین شناخت ما از مواد غذایی و این که چه موادی را مصرف یا با خود به کوه ببریم، نکته بسیار مهمی است. انرژی ای که ماهیچه ها از آن استفاده می کنند به شکل چربی و هیدراتهای کربن می باشد. هیدراتهای کربن پس از ذخیره شدن در بدن برای یک فعالیت 2 تا 3 ساعت کافی هستند و بعد از آن ذخیره چربی می باشد که سوخت لازم را برای بدن تأمین می کند. در یک کار معمولی هیدراتهای کربن و چربی به طور مساوی مورد استفاده قرار می گیرند. در زمستان بدن ما به چربی بیشتری احتیاج دارد چرا که بخشی از آن باید صرف تولید گرما بشود. در یک برنامه کوهنوردی تقریباً همه چربی ای که از طریق خوردن کره یا سرخ کردن نیمرو و یا ماهی جذب بدن می شود، صرف سوخت و ساز بدن می شود.

تعیین روش صحیح راه پیمایی با عوامل متعددی از جمله قدرت جسمی، میزان بار، مسافت و زمان، در ارتباط می باشد. لذا برای راه پیمایی صحیح در مناطق گوناگون نمی توان به روشی واحد و یکسان دست یافت اما عوامل اساسی و مهمی که در راه پیمایی صحیح نقش تعیین کننده ای دارند را می توان به ترتیب زیر بیان کرد:

الف :  تعیین سرعت راه پیمایی و درستی آن
  ب : اتخاذ روشی که به وسیله آن سرعت راه پیمایی تنظیم و انرژی بدن ذخیره می گردد
  ج : استراحتهای لازم در خلال راه پیمایی
  د : سرعت راه پیمایی: توجه به 2 قسمت از بدن که کنترلهای جداگانه ای را بر روی اندامها اعمال می نماید به ما کمک می کنند تا به درستی به سرعت قدم زدن خود پی ببریم. در درجه اول قلب زیرا هرفرد به همان سرعتی می تواند حرکت کند که ضربان قلبش اجازه میدهد. هنگامی که قدم برداشتن مستلزم تلاش زیاد همراه با افزایش ضربان قلب است این امر نشان دهنده این واقعیت است که راه پیمایی زیاد است. دوم ریه ها چون شخص می تواند آن مقدار سرعت داشته باشد که ریه هایش اجازه می دهند. مسلما وقتی که ریه ها با ناامیدی و تلاش زیاد دنبال هوای تازه هستند می توان نتیجه گرفت که سرعت زیاد است. وجود هر یک از نشانه های فوق باعث می شود که از سرعت راه پیمایی بکاهیم. لذا به خاطر ارتباط مستقیم توان پاها در راه پیمایی با میزان ضربان قلب و تنفس ریه هاارتباط دارد، معروف است که پاهای کوهنورد قلب دوم او می باشد. سرعت در خلال راه پیمایی متغیر است در شروع راه پیمایی مخصوصا در صبح ها بهتر است که آهسته حرکت کنیم تا بدن بتواند به خواسته ها آگاهی یافته و هماهنگی در بین فعالیت اعضای مختلف از جمله چشم، پا، ریه و قلب ایجاد گردد.در شروع راه پیمایی مخصوصا در صبح ها بهتر است که آهسته حرکت کنیم تا بدن بتواند به خواسته ها آگاهی یافته و هماهنگی در بین فعالیت اعضای مختلف از جمله چشم ، پا، ریه و قلب ایجاد گردد
  ذ : تنظیم سرعت و ذخیره سازی: برای آشنایی با نحوه حرکت صحیح در شیبها، تصور نمایید که در پایین پلکانی با تعدادی پله ایستاده اید برای شروع زانوهایتان را حتی المقدور به عقب متمایل نموده و مفصل زانو را تا حد امکان باز و در یک راستای مستقیم و عمود بر زمین قرار دهید سپس یک قدم به جلو برداشته و پای عقب را همانگونه راست و به حالت ثابت نگه دارید بعد از قرار دادن پا روی اولین پله پای دیگرتان را حرکت داده و قدم بعدی را بردارید این بار پایی را که روی اولین پله قرار گرفته می باید به حالت راست و ثابت نگه دارید این تعویض پاها می باید در تمام طول راه پیمایی رعایت گردد تا بدین ترتیب سنگینی وزن شما مستقیما بر روی استخوان ها قرار گرفته و فشارهای حاصل حتی المقدور به زمین منتقل گردد. بدین ترتیب هر یک از پاها در حین قدم برداشتن برای لحظه ای فرصت استراحت پیدا می کنند. بهتر است این حرکت را بر روی پله تمرین نموده و سپس آن را در کوه نیز تجربه نمایید. در راه پیمایی گام ها باید به صورت موازی برداشته شود و ابتدا کف پا و سپس پاشنه پا بر روی زمین قرار گیرد.عضلات پا وظیفه به حرکت درآوردن اهرمها و مفاصل را به عهده دارند و نه تحمل سنگینی و فشار حاصل از وزن بدن، به خاطر همین توجه به اندازه گامها و فاصله آن با زمین در راه پیمایی بسیار مؤثر است. در انجام حرکات ورزشی اندازه های طبیعی بدن نقش به سزایی داشته و به تجربه ثابت شده که اندازه گامهای هر شخص در راه پیمایی برابر با اندازه طبیعی کمر وی می باشد. فاصله گامها از زمین نبایستی از قوزک پا بیشتر باشد چون در غیر این صورت عضلات در هنگام جا به جایی و قدم برداشتن انرژی بیشتری مصرف می کنند و زودتر خسته و ناتوان می شوند. دقت بر مسیر راه پیمایی از طریق چشم بسیار حائز اهمیت است و نمی تواند به صورت یک عادت و عمل عادی درآید
  ر: استراحت در خلال راه پیمایی : در طول ساعات اولیه روز وقتی که هنوز بدن خسته نشده توقفها باید خیلی کم و کوتاه باشد. برای استراحت بهتر است در حالت ایستاده قرار گیرید و با تکیه بر یک درخت یا تخته سنگ کوله را از دوش خود بردارید و روپوشی به تن کنید و تنفس عمیق انجام دهید و در طول ساعات راه پیمایی بدن نیاز به استراحت کامل دارد و در این حال راهپیمایان می توانند در یک جای مناسب نشسته و در حالی که پاها صاف و کشیده بر روی زمین قرار دارد، شخص می تواند خوردنی و نوشیدنی از نوع قندی میل کند.چگونگی حرکت در راه پیمایی های طولانی در کوه پیمایی، قدمهای متعادل و آهنگ ثابت سرعت یکنواخت رکن اساسی می باشد. چنانچه یک روش کوه پیمایی بسیار مهم را تعیین کنیم که در آن سرعت راهپیما؛ تنظیم و انرژی ذخیره به طور متعادل مصرف گردد آن روش، قدم برداشتن توأم با استراحت می باشد.راه پیمایی در کوهستان همراه با صرف انرژی زیاد است، لذا پاها و ششها احتیاج به یک زمان کوتاه استراحت در خلال حرکت دارند و در قدم آهسته همانطور که در هر گام یک لحظه استراحت و مکث وجود دارد، تعداد تنفس می باید با این جریان تطبیق داده شود. به طور مثال درشرایط معمولی هر 3 یا 4 گام یک عمل دم و هر 3 یا 4 گام دیگر با عمل بازدم هماهنگ می گردد. در این مثال گامها سریع تر از ریه ها شخص عمل می کند و در واقع گامها باید در مکث به وجود آمده استراحت کنند. بدین ترتیب در ارتفاعاتی که هوا رقیق است ریه ها احتیاج به مکث دارند و در ازای هر 2یا 3 نفس یک قدم برداشته می شود.در ارتفاعات بالا کوهنورد باید آگاهانه نفس عمیق، سریع و پشت سر هم بکشد و در ارتفاعات پایین عضله های پا هستند که احتیاج به زمان بیشتری جهت کسب انرژی دارند. یک عامل مهم در راه پیمایی توأم با استراحت، هماهنگی فکری و روحی می باشد. اگر هنگام حرکت دچار تنگی تنفسی بشویم و نتوانیم به راحتی لااقل برای مدت یک ساعت با دیگران صبحت نماییم می توان نتیجه گرفت که سرعت قدم برداشتن، زیاد است. قدم برداشتن آهسته و متعادل نیز احتیاج به سرعت ثابت و ایستادن کمتری دارد و بهتر از قدم برداشتن سریعی است که نیاز به استراحت بیشتری دارد. به قول معروف: رهرو آن است که آهسته و پیوسته رود رهرو آن نیست گهی تند و گهی آهسته رودیک کوه پیما باید بدون نیاز به استراحت لااقل برای مدت یک ساعت راه پیمایی نموده و بتواند در روی شیبهای تند با هماهنگی قدم برداشته و تنفس خود را کنترل نماید. یک فرد مبتدی نباید بیشتر از 10 کیلومتر در روز راه پیمایی نماید، مخصوصا در شرایطی که ارتفاع بیشتر از 1500 متر می باشد البته در مناطق برفی و سنگلاخی این ساختار به تناسب کاهش می یابد.

صعود از كوه ورزشي توأم با راه پيمايي است كه ركن و پايه اصلي آن حركت است. آيا مي توان در كوه به راحتي قدم برداشتن در خيابانهاي شهر حركت نمود؟

آيا در اين جا نيز مي توان پاي خود را به زمين ساييده و يا يك پاي را جلوي پاي ديگر قرار داده و به عبارتي سر به هوا قدم برداشت؟ مسلماً خير.
فرق عمده اين است كه مسيرهاي كوهستاني خيلي به ندرت داراي سطح صاف و هموار است و از اين جهت شخص مي بايد قدمهاي خود را كنترل و تنظيم نمايد. گامهاي متعادل از خستگي زودرس جلوگيري و انرژي شما را حفظ مي نمايد. در اين نوع حركت هيچ وقت نبايد پاي را به زمين ساييد يا استخوانها و عضلات را بي جهت به حركت درآورد. حفظ تعادل بايد به صورتي عملي شود كه در صورت احساس سستي زمين زير پا، بلافاصله خود را به عقب كشيده و حركات بعدي بدن را تحت كنترل درآورد. اينجاست كه به اهميت راه پيمايي صحيح در كوهستان واقف مي گرديم.


عوامل مؤثر در راه پيمايي
تعيين روش صحيح راه پيمايي با عوامل متعددي از جمله قدرت جسمي، ميزان بار، مسافت و زمان در ارتباط مي باشد. لذا براي راه پيمايي صحيح در مناطق گوناگون، نمي توان به شرايطي واحد و يكسان دست يافت ولي عوامل اساسي و مهمي كه در راه پيمايي صحيح نقش تعيين كننده اي دارد را مي توان به ترتيب زير بيان نمود.

الف ـ سرعت راه پيمايي و تعيين درستي آن.
ب ـ اتخاذ روشي كه بر اساس آن سرعت راه پيمايي تنظيم و انرژي بدن ذخيره گردد.
ج ـ استراحت هاي لازم در خلال راه پيمايي.

الف : سرعت راه پيمايي
توجه به دو قسمت از بدن كه كنترلهاي جداگانه اي را بر روي اندام اعمال مي نمايند به ما كمك مي كنند تا به درستي سرعت قدم زدن خود پي ببريم، در درجه اول : «قلب»، زيرا هركس به همان سرعتي مي تواند حركت كند كه ضربان قلبش اجازه مي دهد، هنگامي كه قدم برداشتن مستلزم تلاش زياد و همراه با افزايش ضربان قلب است اين امر نشان دهنده اين واقعيت است كه سرعت راه پيمايي زياد است. دوم: «ريه ها»، چون شخص مي تواند آن مقدار سرعت داشته باشد كه ريه هايش اجازه مي دهند، مسلماً وقتي كه ريه ها با نااميدي و تلاش زياد دنبال هواي تازه هستند مي توان نتيجه گرفت كه سرعت زياد است. وجود هر يك از نشانه هاي فوق باعث مي شود كه از سرعت راه پيمايي بكاهيم. لذا به خاطر ارتباط مستقيم توان پاها در راه پيمايي با ميزان ضربان قلب و تنفس ريه ها، معروف است كه پاهاي كوه نورد قلب و ريه دوم او مي باشند. سرعت در خلال راه پيمايي متغير است.

در شروع راه پيمايي مخصوصاً در صبحها بهتر است كه آهسته حركت نمائيم تا بدن بتواند به خواسته هاي ما آگاهي يافته و هماهنگي در بين فعاليت اعضاي مختلف از جمله چشم، پا، قلب و ريه ايجاد گردد. بعد از مدتي راه پيمايي شخص آمادگي بيشتري يافته و با نشاط و قدرت بدني خوبي حركت مي نمايد. در واقع ارتباط چشم، پا، قلب و ريه به نحو مطلوبي برقرار گشته و پا به جريان افتادن خون در بدن عضله ها و اعصاب مربوطه نرم گشته و تحرك بيشتر و بهتري براي عكس العمل نشان مي دهند.

ب : تنظيم سرعت و ذخيره سازي انرژي
براي آشنايي با نحوه حركت صحيح در شيبها، تصور نماييد كه در پايين پلكاني با تعدادي پله ايستاده ايدبراي شروع زانوهايتان را حتي المقدور به عقب متمايل نموده و مفصل زانوها را تا حد امكان باز و در يك راستاي مستقيم و عمود بر زمين قرار دهيد. سپس يك قدم به جلو برداشته و پاي عقب را همان گونه راست و به حالت ثابت نگاه داريد. بعد از قرار دادن يا روي اولين پله پاي ديگرتان را حركت داده و قدم بعدي را برداريد. اين بار پايي را كه روي اولين پله قرار گرفته مي بايد به حالت راست و ثابت نگهداريد.

اين تعويض پاها مي بايد در تمام طول راه پيمايي رعايت گردد. تا بدين ترتيب سنگيني وزن شما مستقيماً بر روي استخوانهاي پا قرار گرفته و فشار حاصل حتي المقدور به زمين منتقل گردد. بدين ترتيب هر يك از پاها در حين قدم برداشتن براي لحظه اي فرصت استراحت پيدا مي كنند. بهتر است كه اين حركت را بر روي پله تمرين نموده و سپس آن را در كوه نيز تجربه نماييد. در راه پيمايي گامها بايد به صورت موازي برداشته شود وابتدا كف پا و سپس پاشنه پا بر روي زمين قرار گيرد.

بنابراين نبايد پنجه پا را از قسمت خارجي و يا ابتدا از پاشنه آن بر روي زمين قرار داد. عضلات پا وظيفه به حركت درآوردن اهرمها و مفصلها را به عهده دارند، نه تحمل سنگيني و فشار حاصله از وزن بدن، بدين خاطر توجه به اندازه گامها و فاصله آن با زمين در راه پيمايي بسيار مؤثر مي باشد. در انجام حركات ورزشي اندازه هاي طبيعي بدن نقش به سزايي داشته و به تجربه ثابت شده كه اندازه گامهاي هر شخص در راه پيمايي برابر با اندازه طبيعي كمر وي مي باشد. فاصله گامها از زمين نبايستي از قوزك پا بيشتر باشد چون در غير اين صورت عضلات در هنگام جابجايي و قدم برداشتن انرژي بيشتري مصرف نموده و زودتر خسته و ناتوان مي گردند. دقت بر مسير راه پيمايي از طريق چشم بسيار حائز اهميت است و نمي تواند به صورت يك عادت و عمل عادي درآيد. كوهستان محيطي است كه تحت تأثير نيروهاي طبيعي فراواني قرار دارد و به عنوان مثال مسيري كه يك بار قبلاً تجربه كرده ايم ممكن است بر اثر ريزش كوه، جاري شدن سيل، فرود آمدن بهمن و ده ها عوارض ديگر دگرگون شود. ناديده گرفتن نكات ياد شده فوق ممكن است باعث صدمه ديدن عضلات و مفاصل گردد.

ج : استراحت در خلال راه پيمايي
در طول ساعات اوليه روز وقتي كه هنوز بدن خسته نشده توقفها بايد خيلي كم و كوتاه باشد. براي استراحت كنندگان بهتر است در حالت ايستاده قرار گيرند و با تكيه بر يك درخت يا تخته سنگ كوله را از دوش خود بردارند و روپوش به تن كنند و تنفس عميق انجام دهند و در طول ساعات بعدي راه پيمايي بدن نيازمند استراحت كاملتر است و در اين حال راه پيمايان مي توانند در يك جاي مناسب نشسته و در حالي كه پاها صاف و كشيده بر روي زمين قرار دارد، شخص مي تواند خوردني و نوشيدني از نوع قندي ميل نمايد. از نظر رواني بهتر است كه در بالاي شيب استراحت نماييد نه در پايين آن و سعي كنيد محلي را انتخاب نماييد كه مشرف به مناظر خوبي باشد و امكان عكس برداري را براي شما فراهم سازد. انجام اين كار، فكر شما را از پاها و عضلات خسته تان باز مي دارد. در مناطق مشرف به باد استراحت ننماييد چون وزش باد و هواي سرد عضلات شما را به سرعت مي بندد.

در كوه پيمايي، قدمهاي متعادل و آهنگ ثابت و سرعت يكنواخت ركن اساسي مي باشند. چنانچه يك روش كوه پيمايي بسيار مهم را خواسته باشيم تعيين كنيم كه بر اساس آن سرعت راه پيما تنظيم و انرژي ذخيره و به طور متعادل مصرف گردد آن روش قدم برداشتن توأم با استراحت مي باشد. راه پيمايي در كوهستان همراه با صرف انرژي زياد است لذا پا و ششها احتياج به يك زمان كوتاه استراحت در خلال حركت پيدا مي كنند. در قدم آهسته همان طور كه در هر گام يك لحظه و مكث وجود دارد، تعداد تنفس مي بايد با اين جريان تطبيق داده شود.


به طور مثال در شرايط معمولي هر سه يا چهار گام يك عمل دم و هر سه يا چهار گام ديگر با عمل بازدم هماهنگ مي گردد، در اين مثال گامها سريعتر از ريه هاي شخص عمل مي كند و در واقع گامها بايد در مكث بوجود آمده استراحت كنند لكن در ارتفاعاتي كه هوا رقيق است ريه ها احتياج به مكث دارند و در ازاء هر دو، سه، يا پنج نفس يك قدم برداشته مي شود.

در ارتفاعات بالا كوه نوردان مي بايد آگاهانه نفس عميق و سريع و پشت سر هم بكشند در ارتفاعات پايين عضله هاي پا هستند كه احتياج به زمان بيشتري جهت كسب انرژي دارند. يك عامل مهم در راه پيمايي توأم با استراحت، هماهنگي فكري و روحي مي باشد. وقتي كه قله همانطور دور و غيرقابل دسترس به نظر مي رسد. شخص مي بايد به اين روش اعتماد نمايد كه مسافتهاي باقي مانده را به كندي ولي پيوسته پشت سر بگذارد. در اين نوع حركت گامها مي بايد آهسته تر از مواقع معمولي برداشته شود، به نحوي كه نفس كشيدن مانع صحبت كردن نشود.

اگر در هنگام حركت دچار تنگي نفس بشويم و نتوانيم براحتي با ديگران صحبت نماييم مي توان نتيجه گرفت كه سرعت قدم برداشتن زياد است. قدم برداشتن آهسته و متعادل، احتياج به استراحت ثابت و ايستاي كمتري پيدا مي نمايد و بسيار بهتر از قدم برداشتن سريعي است كه مستلزم تعداد استراحت بيشتري مي باشد يك كوه پيما مي بايد بدون نياز به استراحت، لااقل براي مدت يك ساعت راه پيمايي نمودن بتواند بر روي شيبهاي تند با هماهنگي قدم برداشته و تنفس خود را كنترل نمايد. يك نفر مبتدي نبايد بيشتر از ده كيلومتر در روز راه پيمايي نمايد مخصوصاً در شرايطي كه ارتفاع بيشتر از 1500 متر باشد. در مناطق برفي و قلوه سنگي اين مقدار به تناسب كاهش مي يابد.

نحوه حركت در سرازيري

اولين مرحله آمادگي هنگام حركت در سرازيري اين است كه داخل پوتين جوراب ضخيم و نرم ديگري پوشيده و با بستن محكم بندكفش از حركت اضافي پا در پوتين جلوگيري نماييم.

مراحل چهار گانه حركت در سرازيري

1. قدمهاي برداشته شده در سرازيري مي بايد متعادل تر از قدمهايي باشد كه تنها تحت تأثير قوه جاذبه قرار مي گيرد و بي اختيار برداشته مي شود.

2. پا در هر قدم با زانوي شكسته بر روي زمين قرار مي گيرد و پاها مرتب و متواتر در كنار يكديگر حركت مي نمايند. راه پيمايي در سرازيري هيچ كجا به اندازه راه پيمايي در سربالايي مشكل نيست ولي نبايد شدت جراحات وارده را در سرازيري ناديده گرفت.

3. در سرازيري است كه خراشهاي پوستي ايجاد مي شود و مفصل زانوها جابجا شده مچ پا مي پيچد، لذا سرعت راه پيمايي در سرازيري نبايد خيلي بيشتر از سرعت سربالايي باشد.

4. در سرازيري شخص بايد گامهاي خود را با اختيار و كنترل شده بردارد و به دليل همين كنترل حركت است كه شخص بايد به ميزان سرعت خود دقت نمايد. معروف است كه كاميون با هر دنده اي كه در سربالايي مي رود حداكثر با يك دنده سبكتر از آن در سرازيري به آن توجه كند و همچنين به استراحت در سرازيري به همان اندازه استراحت در سربالايي اهميت دهد.

تنفس صحيح در كوه

تنفس بايد عميق و به طريقه صحيح صورت گيرد برخلاف آن چه اكثر اشخاص انجام مي دهند حجم ششها نبايد از طرفين افزايش يابد در اثر اين نوع تنفس غلط حجم قفسه سينه افزايش مي يابد.

در تنفس صحيح حجم ششها از ناحيه تحتاني افزايش يافته كه اين امر با افزايش حجم شكم همراه است. اين شكل تنفس در ناحيه شكم به صورت ضربان مشخص و روشني قابل رؤيت مي باشد.

لذا از نظر راحتي هيچ وقت نبايد كمر را محكم با كمربند و مانند آن بست، كمربند مي بايد در پايين ترين حد ممكن بسته شود، در اين روش بايد سعي گردد هواي دم به تحتاني قسمت ريه ها هدايت و انباشتگي ريه ها از هواي دم انجام پذيرد. عمل بازدم بعد از يك مكث چند ثانيه اي و حداقل سه ثانيه به دنبال عمل دم با فشار پرده ديافراگم به قسمت تحتاني ششها به طور كامل با حداكثر تخليه صورت بگيرد.

مصرف آب و مايعات

آب مهمترين مايع حيات، در يک برنامه کوهنوردي هم نقش اساسي را بازي مي کند. در حالت عادي يک انسان به طور متوسط بين 1 تا 4/1  ليتر آب در شبانه روز مصرف مي کند اما در يک برنامه کوهنوردي که بدن دائم در حال فعاليت و عرق کردن است، بدن به 3 ليتر آب احتياج دارد. (مصرف آب در مورد اشخاص مختلف متفاوت است)

کساني که بيشتر عرق مي کنند، ممکن است بيشتر از يک فرد عادي به آب احتياج داشته باشند، اين افراد ممکن است 4 تا 5 ليتر آب مصرف کنند.در طول يک برنامه بهتر است که در هر استراحت به طور دائم مقداري آب بنوشيم تا اينکه هر چند ساعت يکبار آب زيادي مصرف کنيم.
متأسفانه تشنگي علامت خوب و درستي در مورد احتياج بدن به آب نيست چون ممکن است که بدن به آب احتياج داشته باشد ولي ما احساس تشنگي نکنيم

حتي اگر احساس تشنگي هم نمي کنيد، بهتر است که آب بنوشد. هيچگاه ترس و واهمه اي از نوشيدن زياد آب نداشته باشيد چون بدن به طور طبيعي مازاد آب را دفع خواهد کرد.

متأسفانه تشنگي علامت خوب و درستي در مورد احتياج بدن به آب نيست. ممکن است که بدن به آب احتياج داشته باشد ولي ما احساس تشنگي نکنيم، اين مسئله به خصوص در صعودهاي زمستاني مشهود است. بارها ديده شده که در برنامه هاي زمستاني افرادي هستند که حتي آب همراه خود نمي آوردند و تحت عنوان اين که هوا سرد است و عرق نمي کنيم، آبي نمي نوشند.

فراموش نکنيد که اگر کمبود آب بدن، معادل 3 درصد وزن ما باشد، قدرت تشخيص و هوش و حواس ما رو به تحليل مي رود و زماني که معادل 10 درصد وزن ما باشد، خطري جدي براي سلامتي و زندگي ماست. (در اين حالت ممکن است ادامه کمبود آب به مرگ منتهي شود)

مصرف اجباري آب و مايعات در کوه

نوشيدني ها مانند چاي و قهوه با وجود آن که خود حاوي آب هستند اما به عنوان جايگزين آب توصيه نمي شوند چرا که همين نوشيدني ها نقش مهمي در دفع آب بدن دارند.

در تابستان در مسيرهاي کوهنوردي، چرا گاه ها و گوسفند سراهاي زيادي وجود دارند.هنگام تهيه آب دقت کنيد که آيا آبي که براي نوشيدن بر مي داريد در نزديکي محل چرا گوسفندان قرار دارد و دام از آن آب مي نوشد يا نه؟

چنانچه شک و ترديدي در اين مورد وجود دارد، بهتر است که راه را کمي ادامه داده و از جاي مطمئن تري آب برداريد. گفتني است که در صورت آلوده بودن آب، خطر ابتلا به بيماريهاي روده اي و انگلي وجود دارد. آب را مي توان در بطري هاي نوشابه حمل و استفاده نمود و بايد مواظب بود که در هنگام بازگشت، اين بطريها در طبيعت رها نشوند.
طرز ساختن نوشابه انرژي زا

با از دست رفتن نمک بدن بر اثر تعرق، تعادل يوني بدن هم به هم مي خورد. از طرفي فعاليت کوهنوردي، قند خون را هم پايين مي آورد. جهت بالا بردن قند خون و جايگزين کردن نمک از دست رفته مي توانيم يک نوشيدني دست ساز درست کنيم که از جهت مزه شايد چندان جالب نباشد اما جبران کمبود قند و نمک بدن را مي کند. به يک ليتر آب مقدار 25 گرم شکر (معادل يک قاشق غذاخوري يا 15 حبه قند) و 2 گرم نمک اضافه کنيد و هم بزنيد و در طول برنامه از آن استفاده کنيد.

طرز ساختن نوشابه انرژي زا
بهداشت در کوهستان

در نيم دهه اخير، حضور گسترده مردم در محيط هاي طبيعي و کوه ها نگرش جديدي را پديد آورده که حاصل آن، ترويج اصول کوهپيمايي در سطوح پايه و عالي مي باشد. در اين ميان بدون شک رعايت بهداشت، لازمه سلامتي است که در تمام مکانها و زمانها اجتناب ناپذير است و بالطبع محيط پاک کوهستان نيزازآن مستثني نمي باشد. بهداشت اجزاي متعددي دارد که در اين قسمت، بخش فردي آن مورد بررسي قرار مي گيرد.

بهداشت فردي به مجموعه اقدامات و فعاليتهايي اطلاق مي شود که يک فرد بايد جهت حفظ سلامتي خود به کار گيرد. با توجه به اين که پيشگيري بهتر از درمان است پس چه خوب است که با رعايت بهداشت، خود را از عوارض بروز بيماري و نيز ناتواني هايي که در اثر آن ايجاد مي شود مصون بداريم.

چرا کوهنوردی کنیم ؟ ( فواید کوهنوردی )

کوهنوردی به‌عنوان ورزشی گروهی و فردی یکی از کم‌ هزینه‌ترین تفریحاتی است که بیشتر خانواده‌‌ها از آن غافلند ورزش نه تنها بر سلامت جسمانی انسان نقش موثری دارد بلکه از نظر علم روانشناسی و جامعه شناسی باعث قوت‌های هنجاری و فردی و اجتماعی در انسان می‌شود.
گره خوردن با طبیعت، بهره‌مندی از هوای پاک و تحرک از دیگر فواید ورزش کوهنوردی است . اثر متقابل سلامتی جسم در روح و روان یکی از محورهای سلامتی روانی در افراد است که همواره مورد توجه قرار داشته است.

براساس تحقیق و برآورد محققان سکوت و فضای دلنشین کوه به انسان فرصتی برای آرامش و تفکر می‌دهد تا بتواند به راحتی و فارغ از کارهای پرمشغله هفته و روزهای سخت خود را برای روزهای آتی آماده کند تا سرحال‌تر در محل کارحاضر باشد.
این ورزش در درمان بیماری‌های روحی و روانی موثر و مفید است به گفته پزشکان یکی از شایع‌ترین بیماری‌های روحی و روانی که افراد جامعه اغلب با آن دست و پنجه نرم می‌کنند افسردگی است. کوهنوردی و شنا جزو ورزش‌هایی است که در درمان این گونه بیماری‌ روحی و روانی بسیار موثر است.
به افرادی که در محیط‌‌های کاری دارای استرس کار می‌کنند و یا افرادی که در خطر افسردگی قرار دارند توصیه می‌‌شود که به انجام ورزش کوهنوردی و شنا بپردازند تا در کنار محیط کوه و طبیعت مروری برای گذشته داشته باشند و شناخت نقاط قوت و ضعف گامی موثر در درمان بیماری و رفع افسردگی بردارند.

براساس اعلام جامعه شناسان و کارشناسان یکی دیگر از نتایج مثبت و مفید کوهنوردی به صورت اجتماعی و خانوادگی، به وجود آمدن استحکام و تقویت روابط اجتماعی با افراد جامعه است.
به گفته یکی از پزشکان متخصص، هنگامی که انسان غرق در احساسات مانند شادی، غم و … می‌شود هورمون‌هایی در سیستم بدن ترشح می‌شود که مستقیما روی سیستم اعصاب مرکزی و مغز تاثیر می‌گذارد این ترشحات بر روی خلق و خوی انسان هم تاثیر‌گذار است بنابراین در افراد و گروه یا خانواده‌‌هایی که به ورزش کوهنوردی روی می‌آورند از خلق و خوی و رفتار بهتری نسبت به سایرین در ارتباط با اجتماع و جامعه بهره‌مند و در رویارویی با مشکلات از تبحر کامل‌تری بهرمند می‌باشند.

همچنانکه می دانیم هدف از ورزش کردن و تربیت بدنی پرورش جسم و توسعه کامل قوای فکری و اخلاقی و آماده ساختن افراد مفید برای جامعه می باشد . و از آنجا که هیچ عمل مثبتی خالی از نتایج مربوطه نیست ، کوهنوردی نیز می تواند بهترین فواید تربیتی و پرورشی را در راستای اهداف تربیت بدنی فراهم کند .

لذا بطور مختصر به این فواید اشاره می کنیم :
•  فواید تربیتی ( روانی – اجتماعی )
• جمع گرایی ( تعاون ) و ایجاد صمیمیت در شرایط سخت
• ایثار و از خود گذشتگی
• صبر و مقاومت
• اتکاء به نفس
• تزکیه نفس
• تکمیل اوصاف و خصائل اخلاقی و کسب ملکات فاضله
• پرورش توان مدیریت ، سرپرستی و رهبری
• پرورش و پذیرش احترام به قوانین گروهی و اجتماعی
• رشد و نمو قوا و برقراری سلامت ( تقویت قوای جسمانی بدن )
• تناسب اندام ( حفظ تناسب )
• چالاکی و مهارت
• تنفس های با ارزش ( تنفس عمیق و منظم ، تنفس هوای پر اکسیژن )
• تقویت عضلات دست و پا و بدن سازی
• فراگیری حفظ تعادل در شرایط سخت
• تقویت و آرامش اعصاب ( ایجاد هماهنگی بین اعصاب و عضلات )
• تنظیم دستگاههای گردش خون ، هاضمه ، تنفس
• ایجاد استقامت در برابر فشارهای جسمی و کمبودها در شرایط سخت