ترافيك معمولي تهران محمد علي جناح به سمت آزادي

حوزه    فرهنگ –  انديشه
موضوع    مصاحبه با بهشتي در مورد آزادي
تحلیل و استناد

ايلنا:
چه کسانی جلوی آزادی را می‌گیرند؟

با سیدعلیرضا حسینی بهشتی در بنیاد نشر آثار و اندیشه‌های شهید بهشتی وعده داشتیم. او استاد فلسفه سیاسی دانشگاه تربیت مدرس و تالیِ راهِ پدر در فلسفه‌ی سیاسی‌ و حقوق است. فرزندی که هنوز سعی در فهمِ اندیشه‌های پدر درقالب یک مکتبِ فلسفی به جامعه‌ی امروز ایران دارد. با او از رابطه‌ی میان آزادی؛ اسلام و حاکمیت اسلامی سخن گفتیم.

 موانع تحقق آزادی در حکومت‌ها و جوامعی که پشتوانه مدنی چندانی ندارند، درکنار نبودن فرهنگِ نقد و پذیرش دیدگاه‌های مخالف و اصرار بر رابطه مرید و مرادی حتی در لایه‌های مختلف اجتماعی؛ چگونه و تا چه میزان آزادی و آگاهی و کرامت انسانی را تهدید می‌کند و اصولا تحقق آزادی در این جوامع امکان‌پذیر هست یا خیر؟

برخی از این موارد طبیعتاً با یک نوع رابطه سالم میان افراد؛ متباین و متضاد است. مثل رابطه مرید و مرادی. به تعبیرِ شهید بهشتی این رابطه؛ منحط و ذلت‌آور است. البته به این معنا که فرد از دیگران انتظار داشته باشد تبعیتِ محض و بدون چون و چرا از او داشته باشند، وگرنه مردم به یکدیگر ارادت دارند، همدیگر را دوست دارند و به یکدیگر احترام می‌گذارند.

اما آنچه گاهی چه در رابطه روحانیت با مردم و چه در رابطه میان روشنفکران و صاحبنظران با علاقمندانشان می‌بینیم فراتر از این است. شهید بهشتی در نوشته‌ها و گفتارهایشان بارها و بارها در رابطه با آسیب‌شناسی روحانیتِ شیعه در ایران، این مسئله را مطرح می‌کند. ایشان می‌گوید این رابطه حداکثر می‌تواند رابطه‌ی عالم و متعلم باشد، رابطه‌ای که بر آن گفتگو حاکم است.

این مسئله نه فقط در حوزه و درباره روحانیت، که در دانشگاه هم مطرح است. در دانشگاه معمولاً این توهم وجود دارد که باید دانشجو تقریباً بدون پرسش باشد، یا اگر سوالی هست چالش‌برانگیز نباشد، بلکه در جهت توضیحِ بیشتر مطلب و فهم بهتر آن باشد. متأسفانه اینگونه روابط از شکل‌گیری و نهادینه شدن رابطه‌ی نقادانه جلوگیری می‌کند.

مرادم از نقد، ارزیابی است و نه نقد به معنای اتهام‌زنی یا بدگویی و تخریب. نقدِ مشفقانه منظور است. یعنی وقتی یک پدیده یا فرد را ارزیابی می‌کنید، طبیعی ‌است که هم نکات مثبت و هم نکات منفی را ذکر می‌کنید. اینجا قصدِ شما مدح و ذم نیست بلکه قصد این است که توصیفِ کاملتر و بهتر و جامع‌تری از آن متن یا فرد ارائه شود...

توصیه و پیشنهاد  :

  1.    مسئله‌ي تضاد ظاهري ميان آزادي با رابطه‌ي مريد و مرادي در فرهنگ شيعه، موضوع بسيار مهمي است که متأسفانه بحثي انحرافي در اينجا شکل گرفته است. اما از سوي صاحب نظران انقلاب هم تا کنون پاسخي تفصيلي به اين ابهام داده نشده. پيشنهاد مي‌شود با موضوع پاسخ به اين مصاحبه، مصاحبه‌اي صورت گيرد و تفاوت مريد با انسان دربند را توضيح و تشريح نمايند.

آقايون عزيز روي صحبت من با شماست . چرا که شما به عنوان يکي از ارکان اصلي جامعه و به عنوان

پشتيبان خانواده نياز بيشتري به تمرينات خود سازي داريد. براي هر روز از ماه ، گفتاري كوتاه پيشنهاد

شده است. روز را در ساعت مناسبي آغاز كنيد. گفتار را چند بار تكرار كنيد...

دفعه اول با صداي بلند بعد آرام تر, بعد به صورت يك زمزمه و سپس در فكرتان تكرار كنيد.

با هر بار تكرار , بگذاريد كلمات با عمق بيشتري جذب ضمير ناخود آگاه تان شود.

به تديج مفهوم كاملي از اين گفتارها به دست خواهيد آورد كه اگر بخواهيد آنها را طي يك دوره ياد بگيريد

در پايان حقايق ارائه شده با شما يكي خواهد شد.

آن صفحه اي كه گفتار روزتان هست طي روز باز كنيد در هر فرصت آن را مرور كنيد.

حتي المقدور آن گفتار را با شرايط واقعي زندگي تان تطبيق دهيد.شب قبل از خواب چند بار ديگر

گفتارتان را مرور كنيد.

سعي كنيد اثرات مثبت را در تمام وجودتان جذب كنيدو بگذاريد با ضمير آگاهتان يكي شود.

* به ديگران آزادي بده تا خودشان باشندبا خودت سختگير باش ,ولي با ديگران با ملايمت رفتار كن .

* بيشتر به نيروي تفكر متكي باش تا نيروي جسم

* خودت فكر كن نگذار كه ديگران برايت فكر كنند

* عقايد را به ديگران تحميل نكن . بلكه آنها را با ملايمتبه سمت ديدگاه هاي خود هدايت كن

* از درون قوي باش تا به ديگران هم قدرت بدهيمانند درخت بلوط تنومندي كه سايه اش موجودات ديگر را

پناه مي دهد

* براي ديگران , دوستي صادق باش و خود را خدمتكاي بدان كه همواره در صدد خدمت به ديگران است.

* سعي كن در هر كاري كه انجام مي دهي بهترين باشي , براي دستيابي به اين هدف , لازم نيست

دائما در صدد رقابت با ديگران باشي , بلكه اين هدف را بايد درون خودت پرورش بدهي

* هميشه با درستي و صداقت زندگي كن .به ندرت و با احتياط قولبدهو اگر قول دادي ,در هر شرايطي به

آن وفادار بمان . موفقيت واقعي را تنها با صداقت مي توان يافت

* به خودت مغرور نشو جهان پيرامون بسيار بزرگ تر از توست . درجريان آن شناور باش و بدان قدرتي كه

تو را به حركت در ميآورد بسيار قوي تر از توست .

* فكر من مال من را از سرت بيرون كن . خود را فقط جزئي بدان از حقيقت بسيار بزرگ

* شمشير عقل را در آتش عمل شكل بده . فكري را دنبال كن كه نه فقط منطقي , بلكه عملي هم

باشد.

*خود را در حصار دليل و منطق حبس نكن , زيرا منطق تنها از راه هاي رسيدن به حقيقت استوره

حقيقت فراتر از منطق است.نگذار كه منطق تو را بفريبد .استدلال زماني دوست توست , كه الهام آن را

هدايت كند .

* درست يا غلط بودن هر چيز را در قلبت احساس تا قدرت استدلال ذاتي و واقعي ات پرورش يابد قدري

خود را از نقطه نطرات ديگران جدا كن .

* از منطق براي سركوبي ديگران استفاده نكن . بلكه در بحث ها با ملايمت و به عنوان ابزاري براي روشن

ساختن موضوع از آن استفاده كن

*در بحث بي غرض و منصف باش . بگذار حقيقت راه نكايت باشد نه تمايل به غلبه كردن . بدان كه

دستيابي به حقيقت تنها پيروزي اي است كه ارزش تلاش دارد

*مهرباني و مراعات حال ديگران , هر دو از نشانه هاي قدرت دروني است . عقايد ديگران را در كنار عقايد

خودت بپذير و به ياد داشته باش كه تسلط بر خود بزرگترين پيروزي است

* با خودت محكم و قوي ,و با ديگران با ملايمت رفتاركن.

* قدرت دروني خصوصا در مردان , بيش از آن كه فكرش را بكني بستگي به كنترل اميال جنسي دارد

مردانگي را در خوشتنداري بدان, نه در آوردن اميال .....

*براي اين كه ماهيت تمايل جنسي ات را تغيير دهي , احساس كن انرژي اين تمايلات دائما از قسمت

پايين ستون فقراتت به سمت بالا و از آن جا به مغز جريان دارد .

*براي تقويت اراده وظائف سخت را قبول كن و سعي كن آنها را كامل انجام دهي روزي يك كار را كه باعث

تقويت اراده شود انجام بده

* به دنبال ستاره آقا منشي باش , حتي اگر آن ستاره براي كس ديگري ندرخشد ...

* اقتدار شخصيت را با پايبندي به تعهدات افزايش بده , نه با تحميل عقايدت را به ديگران

* مانند درخت كاج باش . ريشه هاي محكمت در زمين و شاخه هاي آرمان هايت بر بلنداي آسمان باشد

* هدف از انجام هر كاري , ايجاد شادي باشد

* هنگام پيروزي جوانمرد و هنگام شكست آرام و استوار باش , هرگز اجازه نده كه شكست , حقيقت

وجودت را در خود محصور كند .آن وقت خواهي ديد كه خود شكست تبديل به پيروزي خواهد شد.

* به ديگران احترام بگذار تا آنها هم به تو احترام بگذارند .

* بخشند گي و قدر شناسي را در خود تقويت كن . اين دو از نشانه هاي جوهر پاك وجودند .

* اين را بدان كه اگر بخواهي ديگران دوستت باشند , بايد چند امتيازي به آنها ببازي .

* سعي كن در انجان هر كاري اشتياق داشته باشي و اگر نداري آن را تقويت كن.عقل بدون احساس

مانند فصل پائيز است , زيبا ولي بيجان .

* از عشق الها بگير , اما بالاتر از هر چيز بگذار صداقت بر تو حاكم باشد نه احساس .

* با طرد خود خواهي , خود پسندي و غرور , بگذار عشق طبيعي در قلبت جوانه بزند .