تاريخچه عمليات

كربلاي2

اگر چه زمان عمليات کربلاي 2 مربوط به دوره اي است که استراتژي تعقيب متجاوز در جبهه هاي شمالي پايه ريزي شده بود ، وليکن تا قبل از احساس بن بست در جنوب ، اجراي اين استراتژي جدي نشد به عبارت ديگر اجراي عمليات کربلاي 2 ، بيش از هر چيز متاثر ازاستراتژي معروف به دفاع متحرک ارتش عراق بود .

در اين دوره در مورخه 24 ارديبهشت 1365 در منطقه حاج عمران به ارتفاعات 2519 و شهيد صدر حمله کرد و دست آوردهاي عمليات والفجر 2 را به اشغال در آورد . از آنجا که تسلط و اشراف دشمن بر منطقه ، نيروهاي خودي را در فشار قرار مي داد و پيوسته متحمل تلفات مي کرد ، بنابراين عمليات کربلاي 2 با فرماندهي سپاه در دو محور شمالي و جنوبي در منطقه حاج عمران طرح ريزي و فعاليتهاي مقدماتي براي اجراي آن درمنطقه شروع و تعدادي از نيروهاي جهاد سازندگي براي ايجاد خاکريز و مواضع پدافندي مناسب براي رزمندگان چند روز قبل از عمليات وارد عمل شدند . در اين عمليات چندين لشگراز جمله لشگر قدس گيلان نيز پس از توجيهات لازم توسط برادر شمخاني ازسنندج به سمت حاج عمران حرکت نمودند و در منطقه مورد نظراستقرار يافتند .

ماموريت اصلي لشگر قدس گيلان در اين عمليات تصرف و تامين ارتفاع وارس از اهداف کليدي منطقه بوده است .

لشگر قدس گيلان با 4 گردان پياده ، يک گردان ادوات و يک گردان توپخانه به همراه ساير گردانهاي پشتيباني در اين عمليات شرکت داشتند .

عمليات کربلاي 2 در ساعت يک بامداد مورخ 10 شهريور 1365 با رمز مبارک يا اباعبدالله الحسين (ع) در منطقه عملياتي حاج عمران و با اهداف انهدام نيروهاي دشمن ، تسلط بر ارتفاعات حساس منطقه و کمک و تداوم مبارزين مسلمان شمال عراق و تصرف مجدد ارتفاع مهم 2519 و شهيد صدر و به وسعت منطقه عملياتي 50 کيلومتر مربع آغاز شد و در محور شمالي ، ارتفاع شهيد صدر تصرف شد ، اما در محور جنوبي ، هوشياري و مقاومت دشمن موجب شد تا نيروهاي خودي به عقب باز گردند و ارتفاع 2519 دردست دشمن باقي ماند .

لشگر قدس گيلان در اين عمليات بزرگ 194 شهيد از جمله سردار شهيد قلي پور- شهيد گلساني- شهيد محمد نژاد- شهيد رضوانخواه و شهيد قبادي را تقديم اسلام و انقلاب نمود .


رمز عـــــــملیات یا ابا عبدالله الحسین(ع)

منطقه عملیاتی حاج عمران

تاریخ عــــملیات 65/6/10

گردانهای عمل کننده

گردان کمیل

گردان میثم

گردان حمزه

گردان امام حسین (ع)

گردان ادوات

گردان توپخانه

نتايج عمليات

مناطق آزاد شده

ارتفاعات 2000،1800،1700،1600،2200،2435 و بخشي از جاده حاج عمران دربنده چومان مصطفي وگردکو.

تجهيزات منهدم شده دشمن

يک فروند هواپيما.

يک فروند هلي کوپتر.

چندين انبار مهمات.

تعداد زيادي سلاح سبک ونيمه سنگين.

 يگانهاي منهدم شده دشمن

بيش از 50درصد از تيپ هاي 604،98،807 پياده

گردان کماندويي ابوعبيده

گردان کماندويي تحت امر لشگر ، 23تيپهاي 438و91 پياده کمتر از 50 درصد

 تعداد کشته وزخمي

بيش از 3000 نفر

 تعداد اسراء

200 نفر

غنايم

6دستگاه تانک

ده ها دستگاه خودرو

مقدار زيادي سلاح سبک ومهمات

تاريخچه عمليات

نصر4

در ادامه عمليات کربلاي 10 ، عمليات نصر 4 با طراحي و فرماندهي سپاه پاسداران ، در چند محور،درمنطقه شمالي استان سليمانيه و با هدف پيش روي به سوي شرق سليمانيه و تصرف شهر ماووت در تاريخ 31 خرداد 66 با رمزمبارک «يا امام جعفر صادق (ع)» در ساعت 2 بامداد ، از قرارگاه نجف آغاز شد .

ماموريت اصلي در اين عمليات تصرف و تامين شهرک ماووت بود ، که به عهده لشکر قدس گيلان گذاشته شده بود . براي اين مهم ابتدا مي بايست ارتفاع ژاژيله تصرف و تامين، و سپس تک براي تصرف و تامين شهرک ماووت ادامه مي يافت .

لذا قرار شد تدابير مربوط به امور رزم و عمليات لشکر قد س توسط سردار شهيد حسين املاکي صورت گيرد.در اين عمليات لشکر 14 امام حسين(ع) در جناح راست و لشکر 25 کربلا در جناج چپ لشکر قدس گيلان ماموريت داشته اند .

نيروهاي اطلاعات لشکر قدس که باهمت سردار حسين املاکي به کادر مجربي تبديل شده بودند، توانستند به عمق مواضع دشمن نفوذ ، و راههاي مناسبي را براي عبور گردانهاي پياده کشف نمايند . در اين عمليات لشکر قدس با 2 تيپ ، به استعداد 5 گردان پياده، موفق شد طي 2 مرحله ماموريت خود را صد در صد با موفقيت به انجام رساند . سرعت عمل رزمندگان لشکر قدس به حدي بوده که معاون تيپ مستقر در ژاژيله عراق به اسارت نيروهاي اسلام درآمد . در اين عمليات رزمندگان اسلام در 2 شبانه روز موفق شدند به اکثر اهداف مورد نظر دست يابند . نيروهاي دشمن نيز متقابلاً در روزهاي بعد چندين باراقدام به پاتک کردند که همه اين اقدامات به شکست انجاميد .

در جبهه خودي نيز با اعزام يگان هاي تازه نفس به منطقه چند عمليات به منظور دفع نواقص محورهاي شاخ قشان و تپه دو قلو انجام شد.

اين عمليات پس از 15 روز پايان يافت که نتايج آن :

آزاد سازي شهر ماووت و ارتفاعات ژاژيله ، شاخ قشان ، يال غربي ، گولان ، تپه دوقلو (بالو کاوه) ، دشت بالوسه ونيز ترميم برخي از خطوط پدافندي عمليات کربلاي 10 بود. در اين عمليات تعداد 557 نفر از نيروهاي دشمن به اسارت رزمندگان اسلام در آمدند و بيش از 6000 نفرازنيروهاي دشمن کشته و زخمي شدند.

در اين عمليات فرمانده تيپ 2 قدس گيلان سردار شهيد مهدي خوش سيرت به شهادت رسيد.



رمز عـــــــمليات يا امام جعفر صادق(ع)

منطقه عملياتي با هدف آزادسازي شهر

ماووت عراق و ارتفاعات

تاريخ عــــمليات 66/3/31

گردانهاي عمل کننده

گردان کميل

گردان ميثم

گردان حمزه

گردان امام حسين (ع)

گردان ادوات

گردان توپخانه

گردان ابوالفضل (ع)

گردان پدافند

گردان زرهي

نتايج عمليات

مناطق آزاد شده

شهر ماووت

ارتفاعات ژاژيله وشاخ قشن

ارتفاعات 1492،1403،1439،1520 ، 1530،1540( مساحت مناطق آزاد شده 50 کيلومتر مربع)

تجهيزات منهدم شده دشمن

دهها قبضه انواع آتشبار

تعداد زيادي خودروي نظامي

دهها دستگاه تانک ونفر بر

تعداد زيادي مهمات وسلاح سبک و سنگين

يگانهاي منهدم شده دشمن

تيپهاي 66، 68 و 65 نيروي متخصّص

تيپ 99 مکانيزه

تيپهاي 3 ، 5 ، 7 از گارد رياست جمهوري.

تعداد کشته وزخمي

بيش از 5500 نفر

تعداد اسراء

560 نفر

غنايم

چندين دستگاه تانک ونفر بر

دهها قبضه سلاح سبک وسنگين با مهمات

تاريخچه عمليات

نصر 8

پس ازکاهش بحران خليج فارس و قطع درگيريهاي ايران و آمريکا دردريا ، بار ديگر جنگ زميني اولويت خود را بدست آورد و مجدداً تلاش درجبهه شمالي، اصلي گرديد .

در دو عمليات کربلاي 10 و نصر 4، منطقه شرق رودخانه قلعه چولمان تا سورکوه تصرف شده بود ؛ گسترش عمليات به سمت غرب و کوتاه کردن فاصله مواضع قواي منظم خودي که در آن سوي مرز مستقر بودند و نيروهاي نامنظم قرارگاه رمضان و کردهاي معارض عراقي که در عمق خاک عراق استقرار داشتند مستلزم عبور از رودخانه قلعه چولمان بود و عبور از اين رودخانه نيز منوط به تصرف ارتفاع گرده رش بود.

لذا عمليات نصر 8 براي تصرف اين ارتفاع با طراحي و فرماندهي سپاه پاسداران در تاريخ 29 آبان 66 و با رمز مبارک محمدبن عبدالله (ص) درساعت 1:25 دقيقه بامداد روز جمعه و با اهداف گسترش وضعيت خودي در غرب ماووت، با چند لشکر از جمله لشکر قدس گيلان آغاز شد .

در اين عمليات لشکر قدس گيلان به استعداد 3 گردان رزمي پياده و سه گردان در احتياط عمومي منطقه بوده است . بعد از شروع درگيري توسط لشکر 5 نصر، بلافاصله لشکر قدس براي عبور ازمعبري که توسط لشکر 5 نصر پاکسازي شده بود وارد عمل شد . يکي از گردانهاي لشکر قدس ضمن عبوراز موانع و ميدان مين از ارتفاع صعب العبور و نفس گير گرده رش نيروها را عبور داد و در خط تماس بادشمن درگير شد چون درگيري به روزکشيده شد يکي از گردان لشکر قدس به کمک گردان درگير درمنطقه شتافت و چندين پاتک دشمن را دفع نمودند و دردو شب متوالي درگيري با دشمن ،ارتفاع گرده رش کاملاً به تصرف نيروهاي اسلام درآمد . تسلط بر ارتفاع گرده رش ، گرفتن سرپل و جاي پا در آن سوي قلعه چولمان باز شد . در اين عمليات حدود 30 کيلومتر مربع از منطقه آزاد شده و بيش از 300 نفر از نيروهاي دشمن کشته و زخمي و تعداد 200 نفر از آنها را به اسارت درآوردند. اين عمليات در تاريخ 30 آبان 66 و با نتايج بسيار خوبي به پايان رسيد .

گردانهاي عمل كننده

رمز عـــــــمليات يا محمدبن عبدالله(ص)

منطقه عملياتي ماووت از استان سليمانيه

تاريخ عــــمليات 66/8/29

 گردانهاي عمل کننده

گردان کميل

کردان ميثم

گردان حمزه

گردان امام حسين (ع)

گردان ابوالفضل (ع)

گردان اميرالمومنين (ع)

نتايج عمليات

مناطق آزاد شده

شهر ماووت

ارتفاعات 1426 ، 1428 ،1391

چندين پاسگاه مرزي عراق بر روي ارتفاعات گرده رش

روستاهاي گمالان زور ،گمالان خوارد،بر گر بالا ،بر گر پايين

تجهيزات منهدم شده دشمن

چندين دستگاه تانک ونفر بر

انواع ماشين آلات مهندسي و راهسازي

چندين قبضه آتشبار توپخانه

چندين انبار مهمات

دهها دستگاه خودرو نظامي

يگانهاي منهدم شده دشمن

انهدام تيپ 29 از لشگر 44

انهدام تيپهاي 603 ، 83 ، 77 پياده

انهدام يک گردان کماندويي از سپاه يکم

انهدام سه گردان توپخانه

انهدام يک گروهان تانک

انهدام گردان کماندويي لشگر 44

تعداد کشته وزخمي

بيش از 2000 نفر

تعداد اسراء

200 نفر

غنايم

تعدادي تانک

دهها دستگاه خودرو

مقدار زيادي انواع خمپاره انداز

يک دستگاه رادار رازيت

مقدار زيادي انواع سلاح سبک

تاريخچه عمليات

والفجر10

استراتژي تعقيب متجاوز درجبهه شمالي بر اين اساس طراحي شده بود که با پيش روي در شمال سليمانيه – در منطقه عمومي ماووت – هدف هاي پيش بيني شده تحقق يابد ، ليکن بروز مشکلاتي در آن منطقه که عمدتاً ناشي از موانع طبيعي بود ، طراحان نظامي را به اين نتيجه رساند که محور حلبچه را جايگزين محور ماووت سازند ، با توجه به اين نکته که تصرف حلبچه خود هدف مستقلي بود ، ضمن آنکه گامي به سوي مرکز استان نيز محسوب مي شد . بر اين اساس ، عمليات حلبچه با طراحي و فرماندهي سپاه پاسداران در 3 محور و در چهار مرحله درتاريخ 24 اسفند 66 با رمز مبارک « يا محمد بن عبدالله (ص)» و با هدف پيش روي به سوي سليمانيه از جنوب شرق با تصرف شهرهاي حلبچه ، خرمال ، دوجيله ، بياره و طويله در ساعت 23:30 دقيقه آغاز شد .

در اين عمليات رزمندگان اسلام موفق شدند با استفاده از غفلت دشمن ، ارتفاعات مرزي را پشت سر گذارند و شهر نوسود ايران و شهر هاي بياره ، طويله ، دوجيله ، خرمال و حلبچه را آزاد سازند .

آخرين مرحله از عمليات والفجر10 درتاريخ 8 فروردين 67 در ساعت 14:20 دقيقه آغاز شد.

لشکر قدس گيلان با 3 گردان عمل کننده و يک گردان پشتيباني آخرين توجيه در موردعمليات و لحظات وداع وخداحافظي رزمندگان گيلان انجام شد . متعاقب آن حدود ساعت 16:15 دقيقه همين روز به سوي منطقه عملياتي حرکت نمودند.

لازم به ذکر است گردان حضرت ابوالفضل (ع) بعد از چندين بار جابجايي درماموريت ، براي کمک به لشکر 19 فجر در مرحله چهارم عمليات ، در کنترل عملياتي آن قرار گرفت .

پس از نماز مغرب ، حرکت گردانها به طرف دشمن آغاز گرديد . گرچه چند ساعت راهپيمايي در برف و يخبندان و عبور از مسيرهاي صعب العبور ،توان نيروها را کاهش داده بود ،اما آنها همچنان با توکل به قدرت لايزال الهي به پيش رفتند و پس از عبور از موانع وميدان مين آماده حمله به دشمن شدند.

در ساعات اوليه بامداد درگيري در محور گردان حمزه شروع شد و پس از دقايقي هر 3 گردان با نيروهاي دشمن درگير شده وموفق شدند به ارتفاعات اصلي باني بنوک برسند . گردان کميل با پيشروي در شيار سمت چپ موفق شد با گردان حمزه الحاق شده و آماده پيشروي به سمت دشت روبرو شود.

از طرف ديگر گردان حضرت رسول (ص) درساعات اوليه عمليات موفق شد ارتفاع معروف به کله اسبي را تصرف نمايد و هر 3 گردان مذکور به تحکيم مواضع تصرف شده بپردازند.

درساعات اوليه روز ، دشمن با آتش شديد اقدام به پاتک نمود ولي کاري از پيش نبرد و باعث شد نيروهاي باقيمانده دشمن به پائين ارتفاعات منطقه بگريزند .

در حوالي ظهر آتش دشمن شديدتر و خسارت وارده نيز زياد بود . وقتي آتش هوايي و توپخانه موثر واقع نگرديد دشمن مبادرت به استفاده از سلاحهاي شيميايي بصورت گسترده نمود بطوريکه بسياري از نيروها در خط شهيد و يا مجروح شدند . از طرفي امکان پشتيباني موثر و رساندن مهمات به دليل نداشتن راه ارتباطي مناسب و صخره اي بودن مسير وجود نداشت .

رزمندگان لشکر قدس تا عصر همان روز علي رغم بمباران شيميايي منطقه و آتش شديد همچنان مقاومت مي کردند . اما با شهادت حسين املاکي (جانشين لشکر) و محمد اصغر خواه (فرمانده گردان کميل) و دهها نفر ديگر از نيروهاي خودي، پدافند درمناطق تصرف شده ممکن نبود . لذا قرارگاه مجوز عقب نشيني لشکر قدس گيلان را صادر نمود .

اين عمليات با نتايج خوبي در تاريخ 13 فروردين 67 به پايان رسيد.

عراق دراين عمليات بيش از 10000 نفر کشته وزخمي داد و تعداد 5440 نفر از آنان به اسارت نيروهاي اسلام درآمدند .

رمز عـــــــمليات : يا محمد بن عبدالله (ص)

منطقه عملياتي : سليمانيه عراق

تاريخ عــــمليات : 66/12/24 و گردانهاي لشگر 67/1/8

گردانهاي عمل کننده

گردان کميل

گردان يارسول (ص)

گردان امام حسين (ع)

گردان ادوات

گردان توپخانه

گردان پدافند

گردان زرهي

نتيجه عمليات

مناطق آزاد شده

شهرهاي حلبچه ـ خرمال ـ دوجيله (سيروان ) بياره ـ طويله

بيش از 100 روستاي منطقه و تصرف بخشي از جاده خرمال و سليمانيه و سيد صادق

شهر نوسود (كه مدت 7 سال در اشغال دشمن بود)

ارتفاعات باني بنو ک 0 سورن 2200-2300 و 1058 ريشن و گرزيل

تجهيزات منهدم شده دشمن

10 فروند هواپيما

يك فروند هلي كوپتر

450 دستگاه تانك و نفربر

صدها دستگاه خودرو

دهها قبضه انواع توپ و خمپاره انداز

تعداد زيادي تجهيزات و سلاحهاي سبك ونيمه سنگين

يگانهاي منهدم شده دشمن

لشكر 43 از سپاه يكم

تيپ 7 زرهي

تيپ 1 كماندويي از سپاه چهارم

تيپ 68 نيروي مخصوص

تيپ 95 پياده

تيپ 2 كماندويي از سپاه پنجم

تيپ 443 به ميزان صد درصد

تيپ 25 مكانيزه به ميزان 30درصد

گردان 8 دفاع الوطني

گردان زرهي الطيب از لشكر 18 پياده

گردانهاي 7 و 19 احتياط

يك گردان تانك از لشكر 39

گردانهاي توپخانه 943 و 661

دوگردان از تيپ 80 زرهي

دو گردان از تيپ 46 زرهي لشكر 12

تعداد کشته وزخمي

بيش از 11000 نفر

تعداد اسراء

بيش از 4400 نفر از جمله يک سرلشکر ، دو سرتيپ ، هفده سرهنگ ، هشت سروان ، 34 ستوان و

دهها درجه دار

غنايم

بيش از 250 دستگاه تانك و نفربر

صدها دستگاه خودرو نظامي

70 قبضه توپ كاتيوشا

دهها دستگاه خودرو مهندسي

دهها قبضه خمپاره انداز

مقدار زيادي تجهيزات انفرادي

تعداد زيادي سلاح سبك و نيمه سنگين

حماسه بزرگ ، والفجر 10

آيت الله خامنه اي در خطبه هاي آخرين نماز جمعه سال 1366 درباره اين عمليات درخشان فرمودند :

( اهميت بسيار بالاي نظامي اين عمليات در اين است که رزمندگان ما با عبور از ارتفاعات صعب العبور به

دشت رسيدند و منطقه را از وجود ارتش مزدور عراق پاکسازي کردند. عمليات والفجر 10 و پيروزي

چشمگير آن يکي از بزرگترين الطاف الهي است که به وسيله رزمندگان سپاه پاسداران و بسيج و

پشتيباني ارتش و هوانيروز انجام گرفت و در تاريخ جنگ تحميلي چنين عملياتي را کمتر مي توان يافت.

زماني که عمليات غرورانگيز والفجر 10 آغاز شد، دشمن بعثي مثل هميشه سکوت اختيار کرد ، و

مسؤولان حزب بعث عراق اخبار پيروزيهاي مقدماتي ايران را يک شايعه ناميدند.

در ادامه عمليات و آزادسازي پي در پي شهرهاي عراق ، رژيم شکست خورده بعث قصد داشت تا از بهره

برداري سياسي اين پيروزي توسط ايران جلوگيري به عمل آورد، اما سقوط دژهاي دفاعي و به اسارت در

آمدن بيش از 4400 نفر از اين امر بود و در آخر با خفت و خواري اعلام کرد که در اطراف شهرهاي ياد شده

، نيروهاي عراقي حضور نداشتند. حتي مدعي شد که اين چند شهر خالي از سکنه بودند و ادعاي ايران

مبني بر استقبال مردم از نيروهاي اسلام ، خيالي بيش نيست.

رژيم مردم فريب عراق زماني مدعي تخليه منطقه عملياتي شد که کمي قبل از آن و در زمان جنگ

شهرها و عمليات مقابله به مثل جمهوري اسلامي ايران ادعا مي نمود که در شهرهاي خرمال و حلبچه

چند شهروند عراقي هدف حملات توپخانه ايران قرار گرفته اند. همچنين استقبال مردم کرد زبان عراق از

ارتش آزاديبخش اسلام و پخش تصاوير آن از سيماي کشورهاي جهان، حقانيت رزمندگان اسلام و پوچي

ادعاهاي گمراه کننده بعث را آشکار ساخت. عکس العمل مردم شهرهاي مرزي عراق در حالي که در برد

آتش توپخانه اسلام قرار داشتند، به همه فهماند که ايران در عمليات مقابله به مثل تا چه اندازه

خويشتنداري نموده و در صورت ضرورت و اجبار فقط مناطق اقتصادي، سياسي و نظامي عراق را هدف

قرار داده است.

عمليات والفجر 10 براي چندمين بار قدرت نظامي ايران را در کوه، دشت و دريا و علاقه مردم عراق را

نسيت به رزمندگان ايراني ثابت و جنايات پيشگي، سفاکي و دروغگويي صدام و مسؤولان حزب بعث را

به بهترين نحو آشکار کرد.)

اين اولين عمليات جمهوري اسلامي ايران بود که با وجود مردم اين منطقه،در شهر صورت گرفت و بخش

مسکوني قابل توجهي از عراق تصرف شد و از اين جهت که مردم يک شهر تصرف شده کاملاً وفادار به

نيروهاي فاتح بودند و از آنان کاملاً رضايت داشتند، بي نظير و کم نظير است. جالب اينکه اين چند شهر در

تمام مدت جنگ در معرض برد توپخانه جمهوري اسلامي ايران بوده اند و همين روزهاي آخر صدام ادعا

کرده بود که ايران با توپخانه اين شهرها را مورد حمله قرار داده است.)

سرلشگر محسن رضايي ،فرمانده کل سپاه پاسداران پس از عمليات والفجر 10 اظهار مي دارد:

( با عمليات والفجر 10 دريچه جديدي براي وارد آوردن ضربات مهلک بر قواي دشمن بعثي در اين منطقه

گشوده شده است . عمليات والفجر 10 ضربه نظامي ديگري به دشمن وارد کرد و ابعاد بسيار وسيع و

گسترده و عظمت اين حادثه آنقدر بزرگ بود که دنيا از حيرت به سکوت وا داشته شد... جبهه گشوده

شده جديد، پس از جبهه هاي بغداد و بصره، سومين جبهه مهم است.)

به دعوت ستاد تبليغات جنگ، خبرنگاران خارجي وارد منطقه عملياتي مي شوند و از فتوحات رزمندگان

اسلام گزارش تهيه مي کنند.