مسجد ارک تهران

تعداد صفحات 695 قيمت 80000 ريال سال انتشار 1390

نام كتاب: مسجد ارك به روايت اسناد ساواك «پايگاه‌هاي انقلاب اسلامي؛ مساجد (كتاب سوم)» ناشر: مركز بررسي اسناد تاريخي وزارت اطلاعات چاپ اول: 1390 تعداد صفحات: چهل و پنج صفحه مقدمه: 741 صفحه قيمت: 8000 تومان كتاب «مسجد ارك تهران» سومين كتاب از مجموعه‌ي «پايگاه‌هاي انقلاب اسلامي به روايت اسناد ساواك؛ مساجد» است كه به‌ وسيله‌ي مركز «بررسي اسناد تاريخي وزارت اطلاعات» از ميان انبوهي از اسناد باقي مانده از دوره‌ي پهلوي انتخاب و به چاپ رسيده است. اين كتاب به روال ساير كتاب‌هاي منتشر شده از سوي مركز، شامل يك مقدمه‌ي نسبتاً جامع است كه در آن، ضمن بيان اهميت مساجد در اسلام و ايران، تاريخچه‌اي از تأسيس مسجد ارك به همراه رويدادهايي كه در آن به وقوع پيوسته‌اند ارائه گرديده است. در اين مقدمه علاوه بر بررسي رويدادهاي دهه‌ي چهل و پنجاه، اسامي سخنرانان مسجد ارك و موضوع سخنراني آنها نيز بيان شده است. اسنادي كه در متن كتاب و پس از مقدمه آمده‌اند، براساس ترتيب زمان مرتب شده و هرگاه در سندي، اشخاص، رويدادها و جريان‌هايي نياز به توضيح داشته‌اند، مانند ديگر كتاب‌ها گوياسازي شده و در حاشيه‌ي همان سند به اختصار آمده است. اسناد كتاب خواننده را در جريان شكل‌گيري، تدوين و تحكيم مباني انقلاب اسلامي قرار داده و او را تا روزهاي پيروزي انقلاب همراه مي‌كند. حضور تعدادي از علماء، روحانيون و حتي روشنفكران برجسته در اين مسجد و تنوع موضوعات مطرح شده در سخنراني‌ آنها به همراه تجزيه و تحليل‌هاي مأمورين ساواك، خواننده را به فضاي قبل از انقلاب برده و با دغدغه‌هاي فكري آن روزگار آشنا مي‌كند. از آنجايي كه به گفته‌ي ناشر، مبناي كار ارائه‌ي سندهايي براي درك بهتر انقلاب اسلامي و حركت امام خميني (ره) بوده است، لذا اسنادي كه به پيش از دهه‌ي چهل باز مي‌گردند، در اين مجموعه منتشر نشده‌اند، تنها براي درك بهتر خوانندگان از فضاي حاكم بر مسجد ارك پيش از دهه‌ي چهل، چند برگ سند در ضمايم پايان كتاب گنجانيده شده‌اند. اولين سند اين مجموعه كه تاريخ 16/1/1340 را دارد به حضور تعدادي از چهره‌هاي سياسي آن روزگار ‌مانند «الهيار صالح» و «دكتر ارسنجاني» در مجلس ترحيم «آيت‌اله‌العظمي بروجردي» كه به وسيله‌ي «آيت‌اله زنجاني» برگزار شده است اشاره دارد. آخرين سند از اين مجموعه مربوط به 20/6/1357 است كه به صورت دستي نوشته شده و از آشفتگي در اركان ساواك حكايت دارد. اين سند به شعارها،‌ اعلاميه‌ها و اجتماعات مسجد ارك در آن روز اشاره مي‌كند. از ويژگي‌هاي خاص اسناد در اين كتاب،‌ ارائه‌ي تصويري شفاف از مبارزيني است كه در طول 17 سال مسجد ارك را به كانون مبارزه عليه رژيم پهلوي تبديل كرده بودند، تعدادي از اين افراد كه در اسناد بارها به آنها اشاره شده است عبارتند از: «حجت‌السلام فلسفي» ، «سيد عبدالرضا حجازي» ، «ناصر مكارم شيرازي» ،‌«علي‌اكبر ناطق نوري» ، «مرحوم احمد كافي» ، «محمد امامي كاشاني» ، «آيت‌اله مهدي حائري تهراني» ، «آيت‌اله محمدرضا فاكر» ، «آيت‌اله نوري همداني» و شخصيت‌هاي برجسته ديگر كه در مقدمه همين كتاب ليستي از سخنراني‌هاي آنها آمده است. پس از اسناد نسبتاً زياد اين مجموعه، منابع و مآخذ در چند صفحه براي مطالعه بيشتر خوانندگان آورده شده است. فهرست اعلام و ضمايم، پايان بخش قسمت مكتوب كتاب مي‌باشند. در انتها تعدادي عكس از اجتماعات مردم، رجال، روحانيون سياسي و كشته‌شدگان حادثه‌ي آتش‌سوزي مسجد ارك در 26/11/1383 به كتاب الحاق شده‌اند كه روايتي تصويري از نقش برجسته‌ي مسجد ارك در جريان انقلاب اسلامي را بازگو مي‌كنند.