ياران امام به روايت اسناد ساواك شهيد آيت الله سعيدي اداره كل مركز اسناد و بررسيهاي تاريخي وزارت اطلاعات
از اوائل سال 1375 كار دسته بندي، تنظيم و تدوين اسناد به جاي مانده از سازمان اطلاعات و امنيت كشور (ساواك) حكومت محمدرضا پهلوي را آغاز كرد. اين مركز در ابتدا دو موضوع كلي را براي نشر اسناد در دستور كار خود قرار داد: شخصيتها و حوادث. اولين محصول مركز بررسي اسناد تاريخي وزارت اطلاعات با عنوان كلّي «ياران امام به روايت اسناد ساواك» ويژه آيت الله سيد محمدرضا سعيدي به چاپ رسيد. اين كتاب اولين مجموعه مكتوبي است كه رسماً از طرف وزارت اطلاعات منتشر ميشود. سندهاي ساواك پيش از اين به فراخور موضوع از سوي مركز اسناد انقلاب اسلامي در نشرية «15خرداد» و يا خاطرات افراد (شهيد فضل اللّه محلاّتي و محمّدتقي فلسفي) انتشار يافته بود، كه در واقع اسناد نقش مستندسازي خاطرات و تحليلهاي ارائه شده را ايفا ميكردند اما در شيوة كار مركز بررسي اسناد تاريخي وزارت اطلاعات، قصد، انتشار سند است، يعني افزودن منابع تاريخي جديد به منابع پيشين و هموار كردن راههاي پژوهشي و تحقيقي در حوزة تاريخ معاصر ايران. با اين حال ممكن است شيوة وزارت اطلاعات تاحدي اختصاصي تلقي گردد. بدين مفهوم كه سندها، قالب شخصيت و حادثه به خود ميگيرند و اين اقدام شايد در مذاق برخي از پژوهشگران نوعي مصادره به نفع خود تلقي شود. درستي يا نادرستي اين تلقي نميتواند لطمه اي به ارزش اسناد وارد كند. ديگر اينكه نفس اين تصميم (انتشار اسناد) به اندازهاي مهم است كه وجود گرايشهاي پنهان، نتواند خدشهاي به اصل كار وارد كند. و بالاخره اين كه پژوهشگر تيزبين و سند شناس معمولاً به دور از اين پندارهاي پنهان و آشكار به سير تاريخ ميپردازد. كتاب «ياران امام به روايت اسناد ساواك» داراي يك پيش گفتار و يك زندگينامه از شهيد سعيدي بوده و سپس 620 برگ سند كه همگي به گزارشهاي مأموران ساواك و صورت جلسه هاي دادرسي ارتش، بازجوئيها و دستورات مقامات امنيتي درباره شهيد سعيدي مربوط است. در اين كتاب اصل اسناد چاپ شده و متن جهت تسهيل مطالعه آن مجدداًحروف چيني شده و در بعضي از اسناد به منظور رفع ابهامات گويا سازي نيز انجام شده است. تـاريـخ اولين سنـد مـربوط ميشـود بـه روز 5/3/1342 كه ساواك در آن نام روحانياني كه از اطراف امام خميني «ره» براي نشر آئين اسلام به قطر، كويت، بحرين و پاكستان راهي شده اند، آورده است. و آخـرين سنـد مـربـوط بـه تــاريخ 15/12/1355 است، يعني شش سال و نه ماه بعد از شهادت آيت اللّه سعيدي كه منبع ساواك خبر از زني ميدهد كه از شاگردان شهيد سعيدي بوده و در حال تبليغ مرام سياسي امام خميني «ره» است. نگاه رژيم به شخصيتها و حوادث انقلاب اسلامي از منظر دستگاه امنيتي نگاه تازهاي است. پيش از اين يادكرد مبارزان مسلمان تنها به مقاله ها، زندگينامه ها و گفت و گوهايي مربوط ميشد كه از ناحية جرايد صورت ميگرفت; و آن هم از زاويه تقدير و توصيف. اين شيوه از معرفي اگر سطحي نباشد، قطعاً شناختي محدود و زودگذر در ذهن و ضمير خواننده ايجاد ميكند، اما محشور شدن با بيش از 600 سند رسمي كه هر دستة از آنها ضلعي از اضلاع مبارزاتي يك شخصيت را بيان ميكند، شناختي تاريخي و ماندگار نصيب خواننده خود ميكند. انتشار اين كتاب، نويدي است خوش، از آشكار شدن يكي از بزرگترين بانك اطلاعاتي اسناد تاريخ معاصر ايران، كه اميد واريم با لطف خداوند متعال و حمايت مسئولين اين راه ادامه يابد.
|