آیات قرآن شیوه و زمان تشخیص هویت جنین در شکم مادر را قبل از دستگاه‌های پزشکی پیشرفته تبیین کرد

با پیشرفت علم ژنتیک و تکنولوژی پزشکان توانستند دریابند که هویت واقعی جنین در شکم مادر از لحاظ دختر یا پسر بودن و یا سالم و غیرسالم بودن در کدام هفته‌های بارداری قابل تشخیص است.
این در حالی است که ۱۴ قرن پیش آیات شریفه قرآن‌کریم مبنی بر «ثم جعلنا نطفه فی قرار مکین» که به وسیله پیامبر گرامی اسلامی امر فوق را به‌طور کامل تشریح کرده است.

پیامبر گرامی اسلام طبق آیه شریفه مذکور فرموده است: پس از استقرار ۴۲ روزه جنین در شکم مادر، خداوند فرشته‌ای را به سوی او می‌فرستد تا هویت وی را مشخص کند و سپس از خدای متعال رزق او را می‌پرسد و آنچه را که خدای متعال می‌فرماید آن فرشته بر لوح سرنوشت جنین بی هیچ کم و کاستی می‌نویسد.

جالب این که پزشکان و متخصصان ژنتیک در سالهای اخیر دریافته‌اند که تشخیص جنین در صورتی میسر است که حداقل ۴۲ روز از عمر جنین در شکم مادر گذشته باشد چرا که پزشکان دریافته‌اند که اوج رشد نطفه در ۴۲ روز‌گی است و این زمان طبق گفته رسول اکرم با استناد با آیات شریفه قرآن‌کریم زمانی است که فرشته مقرب خداوند وارد شکم مادر می‌شود. البته نقطه قابل ذکر این که خداوند به هنگام شکل‌گیری نطفه فرشته‌ای را مامور حفظ و نگهداری جنین در شکم مادر می‌کند ولی تنها زمانی که فرشته مستقیما با جنین ارتباط پیدا می‌کند زمانی است که فرشته هویت جنین را مشخص می‌کند و این دقیقا زمانی است پزشکان نیز با دستگاه‌های ویژه‌ای متوجه این امر شده‌اند.

از سوی دیگر طبق احادیث نبوی و آیات شریفه قرآن، روح پس از ۴ ماهگی در جنین دمیده می‌شود و دمیدن روح در جنین پس از مشخص‌شدن خلقت وی انجام می‌شود در حالی که قبل از این کودک در مرحله نباتی به سر می‌برد چرا که همچون نباتات هیچ حرکتی از خود بروز نمی‌دهد.

حدیث منقول در این زمینه مبنی بر این است که جنین در خلال ۳۲ تا ۵۰ روز استقرار در شکم مادر بصورت استخوان‌هایی بیش نیست که سپس طبق آیه (ثم کسونا العظام لحما) تا ۷۰ روز پس از استقرار به استخوان‌ها، گوشت و پوست اضافه می‌شود.

سپس طبق آیات مذکور جنین تا عمر ۱۰۰ روزه همچون نباتات فقط در حال رشد و تغذیه است و تا ۱۲۰ روز همچون حیوانات و پس از ۱۲۰ روز که همان ۴ ماهگی است روح خداوند در آن دمیده می‌شود و ویژگی‌های انسانی به او داده می‌شود.

در همین مرحله است که حرکت وی در شکم مادر حس می‌شود و این دقیقا همان چیزی است که متخصصان ژنتیک با کمک دستگاه‌های ویژه سونوگرافی پس از ۴۲ روز قادر به تشخیص هویت جنین و پس از ۴ ماهگی نوع حرکت و شروع حرکت جنین را درمی‌یابند و جالب این که همه این مراحل مذکور در آیات قرآن و احادیث نبوی طبق نظر متخصصان و علم ژنتیک صورت می‌گیرد.

برخی خانم‎های جوان اطلاعات بسیار ناقصی درباره بارداری سالم دارند. مثلا ممکن است ندانند که بخش اعظم فضای داخلی شکم مادر از آب پر شده؛ این در حالی است که حجم مایع آمنیوتیک مادر از موارد مورد توجه متخصصان زنان و زایمان است.
 
 
میزان طبیعی مایع آمنیوتیک به سلامت و رشد و تکامل جنین کمک شایانی می کند. به طور طبیعی میزان مایع آمنیوتیک اواخر بارداری حدود یک لیتر است. اگر میزان آن بیشتر از حد طبیعی باشد اندازه رحم مادر از حد طبیعی بزرگ تر می شود و احتمال زایمان زودرس افزایش می یابد.
 
مایع آمنیوتیک نقش هایی حیاتی در سلامت جنین دارد که حفاظت فیزیکی از جنین، پیشگیری از فشردگی بند ناف و کاهش اکسیژن رسانی به جنین، تنطیم دمای داخل رحم، پیشگیری از عفونت رحم و جنین، جلوگیری از چرخیدن جنین و کمک به شکل گیری مناسب عضلات و استخوان ها و کمک به تکامل سیستم تنفس و گوارش جنین از آن جمله‌اند.
 
مایع آمنیوتیک چطور تولید می شود؟
 
در طول ۱۴ هفته ابتدای بارداری از جریان خون، مایعی به ساک آمنیوتیک تراوش می کند. این مایع، مایع آمنیوتیک است. در اوایل ۳ ماهه دوم بارداری، جنین شروع به بلعیدن مایع می کند و این مایع وارد کلیه های جنین می شود و از آنجا به صورت ادرار دفع می شود اما جای دیگری نمی رود و دوباره وارد ساک آمنیوتیکی می شود و جنین دوباره آن را می بلعد.
 
این چرخه ادامه دارد یعنی جنین هرچند ساعت یکبار مایع آمنیوتیکی را بازچرخ می کند. راحت تر بگوییم بیشتر این مایع همان ادرار جنین است بنابراین جنین نقش مهمی در مقدار آمنیوتیک دارد.
 
با وجود این گاهی این سیستم بر هم می ریزد و ممکن است مایع آمنیوتیک خیلی کم یا خیلی زیاد شود. هر دوی این حالت ها می توانند باعث بروز علایمی در مادر شوند.
 
حجم مایع آمنیوتیک باید چقدر باشد؟
 
در یک چرخه طبیعی مایع آمنیوتیک، میزان مایع آمنیوتیک تا ۳ ماهه سوم رو به افزایش است زیرا جنین در این مدت رشد چشمگیری دارد. در هفته سی وچهارم بارداری بیشترین مقدار مایع آمنیوتیک در کیسه آب مادر جمع شده است، یعنی حدود یک لیتر.
 
بعد از این مدت حجم مایع آمنیوتیک کم می شود. هایدروآمنیوز میزان بیش از حد مایع آمنیوتیک است و اولیگوهایدروآمینوز کمبود مایع آمنیوتیک است.
 
از کجا متوجه شویم حجم مایع آمنیوتیک زیاد شده است؟
 
تشخیص این مساله برای خود شما کار راحتی نیست و باید آن را به متخصص زنان بسپارید. افزایش مایع آمنیوتیک در یک درصد بارداری ها رخ می دهد.
 
در این حالت رحم بیشتر از حالت عادی رشد می کند و ممکن است مادر در ناحیه شکم ناراحت باشد، پشتش درد بگیرد، نفسش تنگ شود و پاها و قوزک هایش بیش از حد باد کنند.
 
متخصص معالج برای تشخیص قطعی موضوع از شما یک سونوگرافی می گیرد. در این سونوگرافی بزرگ ترین بخش ساک آمنیوتیکی از ۴ بعد مختلف نشان داده می شود سپس دستگاه با بررسی این ۴ تصویر شاخص مایع آمنیوتیکی یا AFI را اندازه می گیرد.
 
این شاخص به طور طبیعی در ۳ ماهه سوم بین ۲۵ ۵ سانتی متر است و اگر نتیجه این سونوگرافی شاخص مایع آمنیوتیکی را بیش از ۲۵ نشان دهد، متخصص می گوید مایع آمنیوتیک مادر زیاد است.
 
علت افزایش مایع آمنیوتیک
 
عوامل زیادی ممکن است باعث شوند حجم مایع آمنیوتیک از میزان طبیعی آن بیشتر شود اما ۴ مورد از شایع ترین این عوامل عبارتند از:
 
۱) دیابت دوران بارداری: اگر در دوران بارداری دیابت بارداری بگیرید و نتوانید آن را کنترل کنید ممکن است حجم مایع آمنیوتیک تان از حالت طبیعی بیشتر شود. هایدروآمنیوز در ۱۰ درصد زنانی که دیابت بارداری دارند دیده می شود.
 
۲) بارداری دو یا چندقلویی: اگر قرار است مادر ۲ یا چند کوچولو شوید احتمال ابتلا به هایدروآمنیوز (افزایش حجم مایع آمنیوتیک) در شما بیشتر است.
 
اگر ساک بارداری جنین هایتان جدا باشد ممکن است به یکی از قل ها مایع آمنیوتیک بیشتری برسد و دیگری مایع آمنیوتیک کافی را دریافت نکند.
 
۳) ناهنجاری های جنین: در موارد نادر برخی بیماری های جنینی نمی گذارند جنین مایع آمنیوتیک را ببلعد اما کلیه ها به تولید مایع آمنیوتیکی که جنین قبلا بلعیده بود ادامه می دهند.
 
از بیماری هایی که عمل بلع مایع آمنیوتیک را مختل می کنند، می توان تنگی پیلور، شکاف کام، انسداد دستگاه گوارش یا برخی نقوص لولوه عصبی را نام برد.
 
۴) کم خونی جنین: در موارد نادر می توان هایدروآمنیوز را نشانه ای برای کم خونی شدید جنینی ناشی از ناسازگاری Rh خون یا نوعی عفونت دانست. در هر دو صورت می توان با تزریق خون مشکل را برطرف کرد.
 
چه باید کرد؟
 
اگر پزشک متخصص تشخیص دهد که هایدروآمنیوز دارید برایتان سونوگرافی و تست آمنیوسنتز تجویز می کند. ممکن است پزشک از شما سونوگرافی های بیشتری را در طول دوران بارداری بخواهد تا از خطر زایمان زودرس در شما جلوگیری کند.
 
اگر هنوز تست های تشخیصی دیابت بارداری را نداده اید متخصص برایتان این آزمایش را هم می نویسد. اگر مایع آمنیوتیک خانمی زیاد باشد متخصص هنگام زایمان هم بیشتر مراقب اوست، زیرا زیاد بودن مایع آمنیوتیک خطر پرولاپس بند ناف بندناف حین بازشدن دهانه رحم می افتد یا کنده شدن بندناف را بیشتر می کند.
 
اگر هر کدام از این حالات در طول زایمان برای مادر ایجاد شوند باید او را فورا سزارین کرد. به همین دلیل است که متخصصان از مادران می خواهند به محض پارگی کیسه آب قبل از شروع دردهای زایمان به بیمارستان مراجعه کنند.
 
در چنین حالتی احتمال خونریزی مادر بعد از زایمان هم بیشتر است زیرا رحم بیش از حد متسع شده و نمی تواند به درستی منقبض شود.