کسانی که می خواهند حداقلی از تربیت صحیح را برای نسل آتی خود تامین کنند، باید در انتخاب همسر توجه کنند. تربیت، از جهات مختلف، به کار کشاورزی شباهت دارد؛ با این تمایز که کشاورز دانه و درخت می پرورد و مربی، انسان. حضرت علی (ع) می فرمایند: «انما قلب الحدث کالارض الخالیه. ماالقی فیها من شی قبلته» قلب نوجوان مانند زمین کاشته نشده، آماده پذیرش هر بذری است که در آن پاشیده شود.
کمترین کاری که مربی باید در تربیت «آدم» انجام دهد، همان است که یک کشاورز در پرورش یک گیاه انجام می دهد؛ مبادا که مربی در تربیت فرزند، از حکمتی بی بهره باشد که یک کشاورز در عمل پرورش گیاه از آن برخوردار است! آدمی برای آنکه به محصول تربیت خویش، یعنی کودکان و نوجوانان، آسیب نزند، لازم است دست کم حکمت های زیر را از کار کشاورز بیاموزد و به کار گیرد:
هر کشاورز در کار خویش این نکته را به خوبی می داند که او فراهم آورنده زمین و زمینه مناسب برای پرورش گیاه است و رشد مناسب بستگی به نحوه زمینه سازی دارد؛ یعنی کشاورز تلاش می کند، با انتخاب زمین مناسب، دادن آب کافی و به موقع و کود مناسب و به اندازه، زمینه ای فراهم کند تا دانه یا نهال او در آن زمینه بتواند رشد کند. کشاورز دانا، هرگز سستی و کاستی خویش را به گردن گیاه نمی اندازد، زیرا می داند که اگر او زمینه مناسب را فراهم آورد، گیاه خود به خود و به قاعده رشد درونی، از درون شروع به شکفتگی و شکوفایی می کند.
این اولین حکمتی است که در کار تربیت باید از کشاورز آموخت، مربیان کودک و نوجوان، بیش از هر چیز خود را مسئول فراهم آوردن زمینه ای مناسب تربیتی بدانند و اگر در این زمینه سستی کردند، نباید بی کفایتی خویش را با سرزنش و تنبیه متربی، بر سر او خالی و سوء عمل تربیتی خویش را تکرار کنند.
آن پدر و مادر که محیط زندگی خود را برای امیال و هواهای خویش ترتیب می دهند و از رفت و آمدها، نشست و برخاست ها، دیدن و شنیدن ها و خوردن و آشامیدن ها در جهت تلذذ خویش، به هر شکل ممکن، بهره می گیرند، اگر فرزندی بی کفایت و بی اخلاق پرورش داده اند، بدانند که محیط را برای تربیت فرزند خویش آماده نکرده بودند و نباید انتظاری مثبت از کار خویش داشته باشند.