عمليات رواني عبارتست از استفاده دقيق و طراحي شده از تبليغات و ساير امکانات به منظور تأثيرگذاري بر افکار، احساسات، تمايلات و رفتار گروه و جامعه هدف.
در دنياي امروز ديگر سياستمداران و صاحبان قدرت کمتر در فکر جنگ هاي نظامي و مبارزات خشن هستند بلکه آنها به اين نتيجه رسيده اند که با فريب افکار عمومي مي توان به هر هدف دست نيافتني دست يافت.

در عصر حاضر ديگر نمي توان به شمشير و توپ و تانک و موشک دل خوش کرد. امروز صاحبان قدرت از سلاحي استفاده مي کنند که از هر جنگ افزاري برتر است « سلاحي بنام عمليات رواني » آنها ديگر در پي جان انسانها نيستند بلکه به مغزهاي آنان مي انديشند .

نمونه بارز عمليات رواني در جنگهاي سنتي صدر اسلام حيله ي بر سر نيزه کردن قرآنها که توسط عمروعاص طراحي و منجر به شکست خوردن سپاه در حال پيروزحضرت علي (ع) شد مي توان اشاره کرد.
امروزه جنگ رواني از كارآمدترين ، پوياترين و در عين حال خطرناكترين جنگها شمرده مي شود و يكي از مؤثرترين ابزارها در جنگها به حساب مي آيد ، زيرا انديشه ، بينش ، عقل و در نهايت رفتار نيروهاي درگير و مخاطبان را مورد هدف قرار مي دهد . روحيه آنان را خدشه دار مي كند تا عزم و اراده جنگي آنان را سست و متزلزل ساخته و در نهايت به سوي شكست و يا تسليم سوق مي دهد .

در همين زمينه « مارشال رومل » يكي از فرماندهان آلماني مي گويد : فرمانده موفق كسي است كه قبل از جسم دشمنانش به عقل آنان فائق و مسلط گردد بنابراين در عمليات رواني چون دشمن افکار مخاطبين را براي برآورده شدن مقاصد و اهداف خود همراه مي سازد يکي از موثرترين جنگ افزارهاي در جنگهاي عصر حاضر است . و ما ناچاريم تا با عناصر تشکيل دهنده اين جنگ آشنا شده و تکنيکها و اهداف آن را بشناسيم تا هم بتوانيم بموقع آن را دفع کنيم يا در برابر آن مقاومت نمائيم و در مواقع ضروري از همان طريق ضرباتي را به دشمن وارد نمائيم .

تاريخچه عمليات رواني
قدمت عمليات رواني به اندازه قدمت بشري است تاريخ پر از حوادثي است كه مي توان جهت روشن ساختن و توضيح كاربرد عمليات رواني ارائه كرد و از بارزترين نمونه هاي اين جنگ در صدر اسلام انتشار خبر رحلت حضرت رسول ( ص ) كه كفار اين را دستاويز قرار داده و شروع به آغاز جنگ رواني بر ضد مسلمانان نموده و مدعي شدند كه اسلام پايان يافته و ديگر رهبري براي آنان يافت نخواهد شد تا اينكه خليفه اول خطبه معروف را ايراد نمود كه " هر كس محمد ( ص ) را مي پرستد بداند كه محمد ( ص ) مرده است و هر كس خدا را مي پرستد بداند كه خدا زنده است و نمي ميرد و به اين شكل غائله را به نفع مسلمانان تغيير داد " و مي توان نمونه هاي بسياري را در تاريخ از اين قبيل مثال زد اگر چه سياستمداران روزگارهاي پيشين به طور تجربي مي دانستند كه چه گفته ها و اعمالي انسانها را به حركت در مي آورد اما امروزه پيشرفت علم توانسته است بسياري از نيروي خارجي را به تسخير مخلوق بشري در آورد به گونه اي كه بشر با نظم دادن آن بهتر و آسانتر اهداف خود را در اين خصوص به پيش ببرد .

همچنين اگر بخواهيم تاريخچه عمليات رواني در قرن معاصر را مورد اشاره قرار دهيم از جنگ جهاني اول و دوم اين اصطلاح بيشتر سر زبانها افتاد و در اين جنگها ابتدا آلمانها بودند كه با همان جمله معروف هيتلر كه نژاد ژرمن نژاد برتر است با اين ترفند توانستند ملت خود را متقاعد كنند كه به جنگي تجاوزگرانه راضي شوند و در ابتدا با استفاده از همين ترفند آلمانها به پيروزيهاي بزرگي نائل شدند .

خلاصه اينكه نمي توان مدعي شد كه اين جنگ چيز جديدي است ، چرا كه قدمت آن به قدمت تاريخ است . اختلاف ظاهري اين جنگ با آنچه در گذشته وجود داشته ، تنها در وسايل مورد استفاده و كاربرد آن است و هنوز هدف آن ، تأثير بر ذهن دشمن و از بين بردن روحيه اوست .