امام حسین علیه السلام کیست؟
امام حسین علیه السلام نواده پیامبر عظیم الشأن اسلام، فرزند امیر المؤمنین حضرت علی بن ابی طالب علیه السلام و جگر گوشه ملکه اسلام حضرت فاطمه زهرا «سلام الله علیها» و برادر امام مجتبی علیه السلام و پدر نه امام است.
آن حضرت در سوم شعبان سال چهارم هجری چشم به دنیا گشود و روز عاشورا سال 61 هجری در سرزمین کربلا، در راه دفاع از دین و فضیلت به شهادت رسید و در مکانی که هم اکنون زیارتگاه مسلمانان است مدفون گشت.
حضرت امام حسین علیه السلام و پدر و برادر و فرزندان بزرگوارش علیهم السلام امامان ما هستند که پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم آنها را به فرمان الهی به جانشینی خود بر گزیدند و پیروی از آنها بر تمامی مسلمانان واجب می باشد.
و بر حسب اعتقاد شیعه پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم و صدیقه طاهره حضرت فاطمه زهرا «سلام الله علیها» و دوازده امام ما، همه معصوم و از هر گونه گناه و لغزش بدورند.
شهادت حضرت ابا عبد الله الحسین علیه السلام
پس از آنکه خلافت و جانشینی پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله و سلم بر خلاف دستور حضرتش از مسیر خود منحرف گشت، زمانی هم یزید بن معاویه با اعمال فشار و توسل به زور و تهدید و ترغیب های فراوان بر مسند خلافت تکیه زد.
و در واقع زمام امور مسلمین به دست فردی افتاد که نه تنها لیاقت اداره جهان اسلام، بلکه حتی لیاقت اداره کوچکترین منصب و مقام در حکومت اسلامی را هم نداشت، و با اینکه زمام حکومت اسلام را در دست داشت گناه کفر باطنی خود را آشکار نموده و بر زبان می آورد که بهترین شاهد بر این مدعی شعر معروف او است:
لعــبــت هاشـــم بالــملــک فــلا خبـــــــر جاء و لا وحــــــــــــــــــی نزل
« یعنی بنی هاشم (پیامبر و اهل بیت علیهم السلام) با خلافت بازی کردند و در واقع نه خبری آمده و نه وحیی نازل شده».
یزید با این عقیده وحی و نبوت را انکار کرده است!
علاوه بر این، یزید مردی فاسق و خیانت پیشه بود، اکثر اوقات خود را به گناه و محرمات الهی می گذراند، بسیار میگساری می کرد، با اطرافیان خود قمار می کرد و به اعمال زشت دیگر هم آلوده بود، علاقه زیادی به بازی با میمون و یوزپلنگ خود داشت، و همواره به اسلام و مقدسات دین اهانت می کرد، در برخورد با مسلمین مردی خودرأی، جنایت پیشه، و سفاک بود، با شدیدترین روش دیکتاتوری بر مردم حکومت می کرد و آنها را از تمامی آزادیهای خود محروم نموده، هر صدا و حرکت آزادیخواهی را خفه می کرد و می رفت تا آخرین امیدها را مأیوس، و تمامی آزادیهای خود محروم نموده، هر صدا و حرکت آزادیخواهی را خفه می کرد و می رفت تا آخرین امیدها را مأیوس، و تمامی آثار باقیمانده دین مبین اسلام را نابود نموده، و آثار جاهلیت را بر جامعه تحمیل نماید.
و بدین جهت حضرت امام حسین علیه السلام همراه با اهل بیت و اصحاب با وفای خود از سرزمین حجاز و مکه مکرمه به سوی سرزمین عراق حرکت نموده، و برای اصلاح در امت جد بزرگوارش و امر به معروف و نهی از منکر قیام نمود.
«خرجت لطلب الإصلاح فی امة جدي ارید أن آمر بالمعروف و أنهی عن المنکر».
و در سرزمین کربلا با لشکر بنی امیه، که از طرف ابن زیاد فرماندار یزید در کوفه گرد آمده بودند روبرو شد و در این پیکار مقدس و نابرابر امام و اهل بیت و یارانش مظلومانه شهید شدند!
و در حالی که عدد لشکریان ابن زیاد و عمر سعد دهها هزار بودند بالاترین رقم در مورد عدد اصحاب و یاران حضرت اباعبدالله الحسین علیه السلام از یکصد و پنجاه نفر تجاوز نمی کرد.
با این حال سپاه یزید بدترین رذالت ها و شرارت ها را در این روز به نمایش گذاردند.
آب را بر روی خاندان رسالت بستند فرصت نماز و عبادت را هم به آنها ندادند پیر و جوان آنها را کشتند حتی کودک شیرخوار امام حسین علیه السلام را هم غرقه به خون کردند، پس از شهادت فرزند رسول خدا و یارانش بر بدن مطهر آنها اسب دواندند، سر مبارک آن حضرت و یاران با وفایش را از بدنها جدا کردند و بر سر نیزه ها زدند و در شهرها و روستاها در معرض دید مردم قرار دادند.
خیمه ها را به آتش کشیدند، کودکان خردسال را می زدند، اموال آل رسول را چپاول کردند، زنان و کودکان را به اسیری بردند، آنها را با ریسمان به هم بستند، بر پشت شتران برهنه سوارشان کردند و در بیابانها به این سو و آن سو بردند، گاه از شدت گرما بدنهایشان می سوخت، و گاه از شدت سرما به خود می لرزیدند، به بچه ها لباس و غذا نمی دادند، اگر کودکی یتیم و یا داغدیده ای در غم عزیز خود گریه می کرد با ضربات شلاق او را ساکت، و بدن جگر گوشه های رسول گرامی اسلام صلی الله علیه و آله و سلم را سیاه می کردند.
و با چنین وضع دلخراشی کاروان اسراء را به کوفه آوردند و در مجلس عمومی ابن زیاد وارد کردند و چه اهانتها و اذیتها که نسبت به این کاروان مصیبت دیده روا داشتند.
چند روز آنها را به زندان انداختند و سپس آنها را به سوی شام پایتخت حکومت عصیانگر یزید روانه کردند، در شام آنها را در خرابه ای مسکن دادند، یزید آنها را به مجلس عام حاضر کرد و چه اهانتها که به ذریه پیغمبر صلی الله علیه و آله و سلم روا نداشت؟!
در همان مجلس با کمال بی شرمی بر لبها و دندان مبارک سبط پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم می زد و این شعر را می خواند:
«ای کاش پدرانم که در جنگ بدر کشته شدند، اینک بودند و می دیدند که من چگونه خزرج را بیچاره کردم، تا از این منظره خوشحال می شدند و می گفتند: «یزید دستت شل مباد»!».
بعد از آن همه مصیبت های دردناک بچه های امام حسین علیه السلام را به جانب مدینه گسیل داشت.
از دیگر جنایات یزید، این سردمدار ظالم و کافر حمله او به خانه کعبه و خراب نمودن آن است، که تمام این ننگها بر دامان بنی امیه در تاریخ ضبط گردیده است.
مبارزات امام حسین علیه السلام
حضرت امام حسین علیه السلام با شهادت خویش دستگاه حکومت یزید را متزلزل ساختند، زیرا به دنبال شهادت آن حضرت انقلابهای دامنه داری از شهرهای مختلف اسلامی علیه بنی امیه آغاز شد تا جائی که یزید چند روز آخر عمر خود را به سختی و در بدترین حالات به پایان رسانید.
و حکومت ننگین یزید بیش از سه سال دوام نیاورد.
و حتی دوران زمامداری سلسله بنی امیه از عمر یک انسان تجاوز نکرد، و سرانجام این دودمان برای همیشه نابود گردید.
آری امت اسلامی بر ضد دولت بنی امیه نهضتها و کار شکنی ها آغاز نمودند و سالار شهیدان حضرت اباعبد الله الحسین علیه السلام با شهادت مظلومانه خویش تمامی نقاط ضعف و انحراف حکومت بنی امیه را که تماما مخالف با قوانین و سنت اسلام بود به مردم نشان دادند.
و چنان نیروئی به وجود آوردند که حتی قرنها بعد مردم به راحتی خرابیها و انحرافات خلفای اسلامی را باز شناسند، و در طول حیات بشریت حق و باطل مشخص گردد.
در واقع قیام حضرت سید الشهداء علیه السلام بهترین درس برای آنهایی است که می خواهند در سایه دین زندگی سعادتمندانه ای داشته باشند، و این قیام همچون مشعل فروزانی بر جهان و جهانیان می درخشد، و خود سرمشق بزرگی است برای اجتماع بشری، و به همگان درس آزادی و آزادگی می دهد.
«گاندی» رهبر مشهور هند گفته است:
« درس رهبری و آزادی را از حسین آموختم که چگونه مظلوم بود و یاریش کردند».
اینجاست که باید گفت: دوام اسلام و مسلمین تا روز قیامت مرهون فداکاری های حضرت امام حسین علیه السلام است، همان طوری که در گرو رنجهای طاقت فرسای رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلم و نبردهای بزرگ امیر المؤمنین حضرت علی علیه السلام است.
شعائر و عزاداریهای امام حسین علیه السلام
نهضت امام حسین علیه السلام مربوط به زمان مخصوصی نبود تا در زمان های بعد فراموش شود، بلکه نبرد حق و باطل، عدالت و ظلم، انسانیت و وحشیگری، و نبرد هدایت و گمراهی بود.
از این رو تا دنیا برپا است مظلومیت حضرت اباعبد الله الحسین علیه السلام و نهضت مقدس آن حضرت فراموش شدنی نیست و هر گاه میان حق و باطل پیکاری در گیرد خاطره آن مجاهدتها زنده می شود.
و بنا به اهمیت و نقش سازنده این نهضت مقدس بود که پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم پیش از وقوع آن، مسلمین را بر برگزاری مراسم عزاداری و زنده داشتن این قیام تشویق فرمود، و ائمه طاهرین علیهم السلام هم نسبت به این مجالس تأکید فراوان می نمودند.
در تبعیت از دستورهای راهبران خود در سطح وسیع در مناطق مختلف دنیا با برگزاری مجالس عزاداری و سوگواری، نسب به حضرت سید الشهداء علیه السلام و اهل بیت و اصحاب آن حضرت عرض ارادت می نمایند. و معنای «هر روزی عاشورا و هر زمینی کربلاست» را عملا انجام می دهند.
اما نحوه برگزاری مراسم عزاداری به هر صورت که انجام پذیرد جایز است مگر آنجا که از طرف شرع مقدس ممانعت شده و حرام باشد، مثل اینکه کسی به عنوان عزاداری«خودکشی» کند همانطور که بودائیها برای رسیدن به هدف های دینی و ملی خودکشی می کنند! اما اسلام از قتل نفس نهی کرده است و قرآن می فرماید: «لا تقتلوا أنفسکم» «سوره نساء، آیه 29».
بنابراین، هر نوع عزاداری که دلیل خاصی بر حرام بودنش نباشد حلال، بلکه مستحب و پسندیده است و خود، یکی از مصادیق آیه شریفه: (و من یعظم شعائر الله فإنها من تقوی القلوب) می باشد.
و تمسخر بعضی افراد جاهل و نادان نسبت به بعضی از شعائر دینی و مذهبی دلیل نمی شود که ما آن را عمر شایسته ای ندانیم.
قرآن کریم درباره کفاری که انبیاء و برنامه های تبلیغی آنان را به مسخره می گرفتند می فرماید: (یا حسرة علی العباد ما یأتیهم من رسول إلا کانوا به یستهزؤون) افسوس بر حال بندگان نادانی که نیامد بر آنها پیامبری، مگر آنکه او را مورد استهزاء خود قرار دادند.
ارتباط منبر و امام حسین علیه السلام
یکی از وسائلی که نهضت حضرت امام حسین علیه السلام را گسترش داده و اساس این قیام را تا کنون در اجتماع و اذهان مردم زنده نگاه داشته، منبر است، از این رو مسلمانان پس از شهادت آن حضرت منبر را وسیله نشر آثار این پیکار مقدس قرار دادند.
و برای تبلیغ دین منبر چه وسیله خوبی است! اما باید در جهت کارآیی و استفاده هر چه بهتر و بیشتر از آن، دو شرط را مورد رعایت بیشتر قرار دهیم:
اول: نسبت به ازدیاد و گسترش هر چه بیشتر مجالس عزاداری و وعظ و ارشاد فعالیت شود چون تمام شهرها و نقاط اسلامی شیفته گوینده و تشنه مسائل دینی هستند تا با شنیدن امتیازات و خصوصیات اسلام از حقائق دین اسلام و آگاهی بیشتری پیدا کنند.
و معلوم است که تبلیغ هم وقت معینی ندارد، بلکه باید همیشه و همراه با مسیر زندگی افراد بشر باشد.
چون همانطور که بدن هر روز به غذا احتیاج دارد، فکر و روح نیز نیازمند به غذای دائمی است، و نباید آن را از نظر دور داشت. اضافه بر این منبرهائی که اکنون موجود است یک دهم نیازمندیهای ما را تأمین نمی کند، و اینجاست که بر توده مسلمین لازم است با خطبا و گویندگان همکاری کنند و با گسترش مجالس، در سراسر شهرهای اسلامی و حتی غیر اسلامی این واجب مهم و حیاتی را ادا کنند.
در مرحله دوم: باید منبرها متین و عمیق باشد، چون قیام مقدس حضرت امام حسین علیه السلام تنها به خاطر زنده نگاه داشتن دین اسلام و اعلای کلمه حق بود، و روشن است که این مهم انجام نمی شود مگر اینکه گوینده بتواند این قیام را با عقیده و تفسیر، تاریخ، احکام و اخلاق اسلام ارتباط دهد و قوانین اسلام را در شؤون مختلف زندگی مثل: سیاست، اقتصاد، تمدن، مذهب، معاشرت، خانواده و مسائل آنها که هر یک دلیلی قاطع و برهانی محکم بر امتیاز اسلام بر سایر ادیان و مکتب ها و برنامه ها و قوانین، و نیز عظمت مسلمین است به سایرین برساند.
با این گونه ها منبرها است که می توان در راه پیشرفت مسلمین قدم برداشت.
و اگر این دو جنبه در منبر رعایت گردد حق بزرگی ادا شده است، آن دسته از اهل منبر که با دقت و اخلاص، این جنبه ها را در نظر داشتند همه بزرگ و عالی مقام شدند و ما امیدواریم دیگران نیز از آنها پیروی کنند!
پیشرفت وسائل تبلیغی
سابقا وسائل تمدن و فرهنگ منحصر به مدرسه های دینی و منبرها و کتاب ها بود که جنبه دینی داشتند و اجتماع هم در سایه اینها تعلیمات روح بخش مذهبی خود را می آموخت.
اما امروز مدرسه های جدید، رادیو، تلویزیون، سینما، جرائد، مجلات و انجمنهای دیگر اضافه شده است که ناچار باید مسلمانان با این وسائل، برنامه های اسلامی را مطابق با نهضت و هدف مقدس امام حسین علیه السلام اجرا کنند تا در هر شهر و قریه؛ خانه و مدرسه، کارگاه و سربازخانه، عموم مردم استفاده کنند. که قیام و حرکت خونین حضرت سید الشهداء علیه السلام و تأثیر بسیار ارزشمند و والای آن نهضت مقدس هرگز با تحولات علمی پدید آمده از سوی دانشمندان و یا نهضت هائی که در عصرهای مختلف و با رنگ و بوی تمدن و نجات گرفتار آمدگان در چنگال ظلم و ستم به وقوع می پیوندند، قابل مقایسه نبوده و نیست، و جای بسی تأسف است که انسان امروزی در جهت نیل به اهداف مادی خود از صنایع و وسائل تبلیغی جدید کمال استفاده را می نماید، اما در مسائل روحی و معنوی در اندیشه به کارگیری وسائل روز نمی باشد.
سوگواریهای امام حسین علیه السلام
پر واضح است که میان ظواهر و مقاصد، ارتباط شدیدی وجود دارد و در روایت هم آمده است: «مردم را به غیر زبان یعنی با رفتار و کردار صادقانه خویش، به سوی خوبیها دعوت کنید».
بنابراین، لازم است در عزاداریها به نحو ممکن صاحبان مجالس، کارگران، مستمعین، شرکت کنندگان در دسته ها و هیئتها و سایرین آنچه را اسلام واجب دانسته مثل «انجام واجبات و ترک محرمات» و آنچه را مستحب شمرده مانند «اخلاق فاضله و نظافت مجالس از آلودگیها و دوری از کارهای تنفر آمیز را کاملا رعایت کنند.
و نیز عزاداران و دسته ها از کارهائی که برای یک انسان عزادار زننده و احیانا خلاف شرع می باشد جدا اجتناب کنند همانند آنکه: خانمها بدون رعایت حجاب لازم و یا زینت کرده و آراسته در مجالس شرکت کنند، یا اینکه افراد خیابان ها و راههای عمومی را کثیف نمایند، یا جاهائی که برای آب آشامیدنی معین شده آلوده سازند.
همچنین باید نسبت به پاکیزه بودن ظروف غذا خوری و وسائل چای و آب آشامیدنی و هر وسیله ای که به نحوی در مجالس مورد استفاده قرار می گیرد دقت کافی به عمل آید که دین اسلام همواره بر رعایت نظافت و پاکیزگی و دوری از کثیفی و پلیدیهای ظاهری و باطنی تأکید دارد، و حضرت ابا عبد الله الحسین علیه السلام برای زنده نگه داشتن اسلام و عمل به دستورات این آئین محمدی صلی الله علیه و آله و سلم خود را فدا کردند.
چنانکه زبان حال حضرت بر آن اشاره دارد:
اگر دین محمد صلی الله علیه و آله و سلم جز به شهادت من استوار نمی گردد، پس ای شمشیرها مرا فرا گیرید.
و در یکی از زیارت های آن حضرت می خوانیم: «شهادت می دهم که شما پاک و پاکیزه هستید و به وسیله شما شهرها و هر سرزمینی که در آن باشید از هر بدی و کثیفی پاک می شود، و شهادت می دهم که خاندان شما همه طاهرند».
همچنین از دیگر موضوعات بسیار مهم آن است که نمازهای اول وقت ترک نشود، زیرا امام علیه السلام روز عاشورا در حالت بحرانی که تیر مثل باران به سوی آن حضرت و اصحابش می بارید نماز جماعت خواندند!
و بدیهی است که در این گونه محافل و مجالس لازم است از کارهائی که باعث اختلاف و ناراحتی می شود خودداری شود.
در قرآن کریم است: «به ریسمان خدا چنگ زنید و متفرق نشوید» (آل عمران، آیه 103).
خدمتی که امام حسین علیه السلام به اسلام کرد
بر هر مسلمان لازم است به وسیله مکتب امام حسین علیه السلام به اسلام خدمت کند. چون مکتب آن حضرت، بهترین وسیله برای نشر و تبلیغ اسلام است، این هدف در صورتی عملی می شود که بدانیم چگونه از این نیروی بزرگ استفاده کنیم، زیرا آن قدرت روحی را که امام حسین علیه السلام ایجاد کردند قوی تر از نیرویی بود که عالم بشریت از زمان آدم تا کنون شناخته است.
این مقام، اضافه بر آن فضیلتی است که حضرت امام حسین علیه السلام پنجمین معصوم ما بوده، و دارای مقام و منزلتی والا می باشند.
ندیده اید که چگونه مردم به دلیل مظلومیت آن حضرت جمع می شوند که این کار جز در سایه معنویت امام حسین علیه السلام امکان پذیر نیست؟
وقتی داستان کودک شیرخوار امام حسین علیه السلام به میان می آید انسان هر چند دلش سخت باشد و یا اصلا دین نداشته باشد، متأثر می شود و اشکش جاری می گردد، و آن وقت، برای اندرز و هدایت آمادگی پیدا می کند و فکرش ارشاد و اصلاح را می پذیرد.
آثار مجالس عزاداری
یکی از تجار آفریقا که مرد فهمیده و دانشمندی می باشد، برنامه اش این است که هر سال دهه محرم به طور رایگان برای تبلیغ و برقراری مراسم عزاداری امام حسین علیه السلام به یکی از روستاهای آفریقا می رود.
این تاجر برای من تعریف کرد: یک بار در دهه محرم و ایام عاشورا به قریه ای وارد شدم که واعظ و خطیب نداشت، و من آمادگی خود را برای وعظ و خطابه اعلام کردم، اهل قریه هم استقبال کردند تا اینکه وقت نماز رسید، اما هر چه گوشی دادم صدای اذان نشنیدم!
پس به خانه ای که سیاهپوش بود و جمعیت زیادی برای عزاداری در آن جمع بودند وارد شدم و به یکی از افراد حاضر در مجلس گفتم: چرا در محل شما صدای اذان شنیده نمی شود!
جواب داد: اذان چیست؟!
گفتم: اذان . . . نماز . . .
گفت: نماز چیست؟
گفتم: مگر شما مسلمان نیستید؟
گفتند: اسلام چیست؟!
من با تعجب پرسیدم: شما چه مذهبی دارید؟!
گفتند: ما بودائی هستیم!
گفتم: پس چرا برای حسین علیه السلام عزاداری می کنید؟
گفتند: ما در عزاداری از گذشتگان خود، پیروی می کنیم، آنها هم با اینکه بودایی بودند، برای حسین علیه السلام عزاداری می کردند!
من بالای منبر رفتم و گفتم: ای مردم! نام حسین علیه السلام و عزاداری حسین علیه السلام به قریه شما آمده است، اما جد حسین علیه السلام، پدر حسین علیه السلام، و دین حسین علیه السلام به محل شما نیامده است! بیائید حسین علیه السلام را واسطه قرار دهیم، تا دین و جد او هم به قریه شما بیایند.
از آن روز مشغول بیان احکام اسلام شدم و اسلام را به آنها معرفی کردم، هنوز دهه محرم تمام نشده بود، که همه اهل قریه از کوچک و بزرگ و فقیر و غنی، مسلمان و شیعه شدند.
و می بینیم افراد غیر مسلمان و غیر شیعه هم برای امام حسین علیه السلام مراسم عزاداری برگزار می کنند و بهترین شاهد آن سوگواریهای بسیار مفصلی است که در هند و پاکستان و آفریقا مرسوم است.
پرچم امام حسین علیه السلام
یکی از دانشمندان کراچی برای من نقل کرد که کشیشی به او گفته بود:
اگر مسیحیت تنها شخصیتی همچون حسین شما را داشت تمام دنیا را به زیر پرچم او و آئین خود در می آورد، در تمامی نقاط جهان در هر جا پرچمی به نام او بر می افراشت و مردم را به دور آن جمع می کرد، و آنگاه برنامه های تبلیغی خود را منتشر می نمود. اما شما مسلمانها نمی دانید چگونه از حسین علیه السلام در جهت پیشبرد اهداف اجتماعی و دینی استفاده کنید.
مثل ما مثل تاجری است که میلیونها تومان پول دارد اما راه تجارت را نمی داند، در مثال زدن مناقشه نیست.
مثال ما مسلمانها مثال مردمی است که بر روی دریایی از نفت به سر می برند اما هرگز به فکر استخراج این ماده حیاتی نیستند تا از دهها منفعت آن و از جمله فروغ و روشنایی آن بهره مند شوند و همچنان در تاریکی و سرمای کشنده به سر می برند.
آیا به راستی آنچه را که مسلمانان از این مشعل هدایت و کشتی نجات در جهت پیشبرد هدفهای تبلیغی اسلام استفاده نمودند همچون قطره ای در برابر دنیا نیست؟!
اعلام تعطیلی دهه ی محرم
سزاوار است مسلمین همان طور که در حدیث آمده از ائمه طاهرین علیه السلام پیروی نموده و دهه محرم را تعطیل و عزای عمومی اعلام کنند، سراسر شهرهای اسلامی را سیاهپوش نمایند، دستجات و هیئات عزاداری به راه اندازند و هدف آنها از این عمل تبلیغ دین و نشر احکام و پایدار شدن عقیده در اجتماع و جلب توجه افکار به این مطلب باشد که مبادی اسلام زنده و جاویدان است.
باید دیگران متوجه مراکز مسلمین بشوند، همان طوری که این حرکت تبلیغی و جلب توجه افکار عمومی جهان نسبت به خود را مسیحیان در عید میلاد حضرت مسیح انجام می دهند.
اضافه بر آن که شکی نیست تأثیر حزن و اندوه در افکار توده ها به مراتب، بیش از تأثیر شادی و سرور است، همچنانکه این امر در «روانشناسی» ثابت شده است.
این معنی را وقتی کفار و استعمار گران درک کردند، در صدد کوبیدن شعائر مذهبی و مجالس سوگواری حضرت سیدالشهداء علیه السلام برآمدند، و عناوین مختلف برگزاری این گونه مجالس را در کشورهای تحت سلطه خود ممنوع ساختند.
وقتی به یکی از رهبران بزرگ کفار گفته شد: «آیا سربازانت می توانند ده هزار گوینده و مردان دینی را نابود کنند؟!» گفت: این کار درست نیست آنچه سودمند است این است که: کربلا از بین برود زیرا تا وقتی که نقش حسین علیه السلام و آثار او در خاطره ها برقرار است، وعاظ و گویندگان جاوید، و اسلام و عقیده مسلمانان استوار است».
موضوعات مرتبط: شهدا