چریک و ضدچریک

جنگ هاي نامنظم و چريكي به يك معني هستند ، چريك به شبه نظامياني اطلاق مي شود كه عمومأ بومي و غير نظامي بوده كه پس از گذرانيدن دوره نظامي با اجراي عمليات هاي گوناگون عليه دولت يا نيروهاي اشغالگر مبارزه مي كنند ، اين افراد اهداف انقلابي و آزاديخواهانه يا ممكن است اهداف سلطه گرانه داشته باشند . نبرد چريكي به كار بردن تاكتيك خاصي از نبرد سريع است كه چريك ها طبق آن اصول مي جنگند .

تاريخچه جنگ هاي چريكي به چين باستان باز مي گردد ، امپراطور هوانگ در جنگ عليه نژاد ميائو برميري تسي يائو توانست با به كارگيري روش هاي نبرد چريكي دشمن خود را شكست دهد ، قوم پارت نيز معمولأ به شيوه نامنظم مي جنگيد ، در جريان مبارزات انقلاب فرانسه از شيوه جنگ چريكي استفاده گسترده اي شد ، طي جنگ جهاني دوم و اشغال روسيه به دست آلمان نازي ، پارتيزان هاي روس كه در هر جايي نظير جنگل ، باتلاق ، كوهستان و ... مخفي مي شدند و به آلماني ها حمله مي كردند ، بسياري از اين ميهن پرستان روس در سال هاي 1941 و 1942 در اثر سرما و گرسنگي كشته شدند ، در پايان سال 1943 پارتيزان ها سازمان بهتري يافتند ، آن ها توانستند با انجام خرابكاري ، كمين و عمليات تأخيري و با ايجاد وقفه از پيشروي آلمان به سمت مسكو جلوگيري كنند و گام بزرگي در شكست آلمان بردارند ، فرانسويان نيز هنگام اشغال كشورشان توسط ارتش آلمان با تشكيل نهضت مقاومت و ارتش زير زميني ( سري ) ضربات مهلكي را بر پيكره اشغالگران وارد نمودند ، بعد از جنگ جهاني دوم در بسياري از جنگ ها با استفاده از تاكتيك هاي نبرد چريكي موفقيت هايي حاصل شد ، از جمله اين جنگ ها مي توان به جنگ ويتنام ، جنگ افغانستان ، جنگ تحميلي عراق عليه ايران ( عمليات فتح كه در سال 65 با همكاري كردهاي عراقي شروع شد ) ، جنگ لبنان و ... اشاره كرد .

جنگ چريكي بيشتر به اجراي عمليات هاي كمين ، تخريب و ايجاد وحشت در بين افراد دشمن محدود مي شود ، بسياري از مواقع اين عمليات ها در پشت خطوط مقدم جبهه انجام شده و عقبه دشمن هدف قرار مي گيرد ، جنگ هاي چريكي در مقايسه بايد نبردها ويژگي هاي زير را دارد :

1-اجراي حملات ناگهاني و غافلگيرانه : اين كار با رعايت اصول استتار و اختفا صورت مي گيرد ، در اين حملات بايد با آمادگي كامل و لازم در مناطقي كه دشمن آمادگي درگيري ندارد با او درگير شد ، زمان حمله هنگامي انتخاب شود كه دشمن دچار حواس پرتي و خستگي بوده يا مشغول غذا خوردن و استراحت كردن است .

2-قدرت و دقت آتش بالا : با رعايت اصل پوشش و شليك سلاح هاي موجود بيشترين خسارت و تلفات به دشمن وارد گردد ، اين نكته را مد نظر داشت كه دشمن مي تواند در عرض چند دقيقه وضعيت پدافندي به خود بگيرد ، در اين حالت آسيب پذيري او كم شده و برعكس ممكن است به چريك ها آسيب برسد ، در نتيجه بايد حملات چريكي را در كوتاه ترين زمان ممكن انجام و به اتمام رساند .

3-جابه جايي و عقب نشيني : دشمن بيشتر اوقات اقدام به تعقيب نيروهاي چريك مي كند ، در اين صورت بايستي به سرعت از منطقه دور شد و عقب نشيني كرد ، دقت داشته باشيد عقب نشيني تاكتيكي و كلاسيك انجام نداد و فقط به سرعت از معركه گريخت ، رفتن بين غيرنظاميان و مخفي شدن در بين انبوه جمعيت در صورت نداشتن لباس نظامي جز بهترين راه ها براي جلوگيري از شناخته شدن است در صورتيكه دشمن هنگام تعقيب بيش از حد نزديك شد ، بايد از منطقي عبور كرد كه به دشمن اشرافيت آتش پيدا نموده و دشمن را زمينگير شود .

براي انجام مأموريت هاي دشوار چريكي بايد افراد زبده اي انتخاب شوند تا از پس مشكلات برآيند ، چريك ها را مي توان اينگونه تشبيه كرد : شبه نظاميان آموزش ديده اي كه با روحيه قوي و تحمل رنج و سختي در راه رسيدن به ايدئولوژي و اهداف خود با دشمن پيكار مي كنند و از مرگ نيز هراسي ندارند ، البته چريك ها به تنهايي به ندرت مي توانند پيروزي را به ارمغان بياورند ولي فعاليت آن ها در كنار ساير مسايل جنگ همانند كاتاليزور پيروزي عمل مي كند ، بدين ترتيب كه شدت آسيب پذيري دشمن را افزايش و زمان رسيدن به پيروزي نهايي را كاهش مي دهند ، نبرد چريكي باعث از بين رفتن نفرات ، تجهيزات و روحيه دشمن خواهد شد .

وظايف و مأموريت چريك ها به شرح زير مي باشد :

الف-عمليات شناسايي و بدست آوردن اطلاعات :

1-دانستن راههاي ارتباطي و مخفي براي نزديك شدن و دور شدن از دشمن

2-شناسايي نوع پوشش زمين براي اجراي استتار ، اختفا و انتخاب جانپناه مناسب

3-كشف محدوده گشت زني ، پست هاي ايست و بازرسي و پاسگاه هاي دشمن

4-شناسايي مناطق استراتژيك مانند فرودگاه ها ، پل ها و ...

5-شناسايي عناصر مرتبط با دشمن و جاسوسان و قطع راه هاي جمع آوري اطلاعات دشمن

6-اطلاع از وضعيت دشمن شامل تعداد افراد ، نوع و مقدار تجهيزات همراه آن ها

7-شناسايي فرماندهان و افراد برجسته دشمن

ب-جنگ رواني : با استفاده از تاكتيك هاي جنگ رواني روحيه مقاومت را در نيروهاي خودي افزايش و روحيه جنگجويي دشمن را كاهش داد و ذهن عموم را متوجه اقدامات تجاوزگرانه دشمن نمود و غير نظاميان را بر عليه اشغالگران شوراند .

ج-خرابكاري : اينگونه عمليات ها شامل مختل كردن فعاليت هاي دشمن با انجام برنامه هايي نظير؛ انهدام تأسيسات نظامي ، دولتي و اقتصادي يا قطع راه هاي ارتباطي مانند انفجار در پل ها ، خطوط راه آهن و ... انجام مي پذيرد ، از ويژگي هاي روش فوق اينست كه دشمن براي مقابله مجبور خواهد شد تعداد زيادي از نيروهاي خود را در مناطق حساس متمركز كند و وضعيت پدافندي ( دفاعي ) به خود بگيرد كه در اينصورت از حالت آفندي ( تهاجمي ) خارج مي شود ، در برخي از عمليات ها با از بين بردن منابع و مناطق اقتصادي دشمن دچار بحران شده كه معمولأ نارضايتي مردم را به دنبال دارد ، برخي از اوقات اين عمليات ها با بمب گذاري ، كاشتن مين و كارگذاشتن تله هاي انفجاري صورت مي گيرد .

د-عمليات هاي آفندي : شامل كمين ، تاخت و تك ايذايي مي باشد ، اين عمليات ها پايه و اساس نبردهاي چريكي را تشكيل مي دهند ، در اينگونه عمليات ها چريك ها به طور مستقيم با دشمن وارد جنگ شده و نفرات و تجهيزات آن را از بين مي برند ، اگر عقبه دشمن نابود يا فلج شود كمك هاي مورد نياز به خطوط مقدم جبهه نمي رسد و پيشروي دشمن مختل خواهد شد ، پس از ارزيابي نقاط ضعف دشمن و بدست آوردن خبر در خصوص حركت كاروان هاي دشمن در فرصتي مناسب با نقشه قبلي به آن ها حمله و ضربه خود را وارد كنيد ، اكثر اوقات اين عمليات ها در صورت پيروزي مي تواند علاوه بر صدمات وارده با ايجاد جنگ رواني و روحيه گرفتن خودي باعث تضعيف و تخريب شخصيت دشمن شده و ضربات سياسي بدي را براي دشمن به دنبال داشته باشد ، از اين ميان مي توان به حزب الله لبنان اشاره كرد كه در جنگ اخير با رژيم صهيونيستي توانسته علاوه بر پيروزي سياسي و نظامي با ايجاد جنگ رواني وجهه ارتش اسرائيل را پايين بياورند .

در نبردهاي نامنظم و چريكي بايد به مسايل زير توجه كرد :

1-رمز موفقيت در نبردهاي چريكي به حالت پدافندي درآوردن دشمن است .

2-مناطق تحت كنترل چريك ها ، بي طرف و نقاط در دست دشمن را شناسايي كرد .

3-در عمليات هاي حساس و مهم از افراد كم تجربه و مبتدي استفاده نشود .

4-بين رده ها و واحدهاي گوناگون چريك از طريق پيك ، تلفن و بيسيم ارتباط دايمي ايجاد كرد .

5-هنگام عقب نشيني و حمله دشمن اصول پدافند را اجرا كرد .

6-بين چريك ها معمولأ باتجربه ترين فرد به عنوان فرمانده انتخاب مي شود و ديگران بايد دستورات فرمانده خود را اطاعت كنند .

7-در صورت امكان گشتي هاي دشمن را دستگير كرد و پس از بازجويي اطلاعات لازم را از طريق آن ها بدست آورد .

8-با برنامه ريزي هاي دقيق به پست هاي بازرسي و پاسگاه هاي دشمن حمله كرد ( اين حملات بهتر است در شب صورت بگيرد ) .

9-اطراف محل استراحت چريك ها را نگهبان دايمي گذاشت تا چريك ها توسط دشمن غافلگير نشوند .

10-مهمترين روش براي پشتيباني چريك ها و تهيه اقلام مصرفي مورد نياز ( غذا و پوشاك و ... ) از طريق مردم بومي است .