ناشر : مركز بررسي اسناد تاريخي
معرفي كتاب
نام كتاب : چپ در ايران به روايت اسناد ساواك ـ حزب توده در خارج از كشور (ج اول)
كتاب دهم از مجموعه آثار چپ در ايران به روايت اسناد ساواك به اسناد مربوط به حزب توده در خارج از كشور پرداخته است. مقدمة كتاب به تاريخچه و چگونگي كوچ اعضاي حزب به خارج از كشور و شيوه زندگي آنان در حزب و نحوة مبارزه شان نگاهي اجمالي دارد. اكثر مآخذي كه مقدمه كتاب از آن فراهم آمده است، از كتب خاطرات سران و اعضاي حزب و برخي ديگر از كتابهاي تأليف يافتة آنان و بعضاً اسناد مندرج در كتاب يا صفحات ضمائم آن ميباشد. به گوشه اي از مقدمه توجه كنيد:
«پس از شكست جريان آذربايجان و اعلام غيرقانوني بودن حزب توده از سال 1946 تا 1950 مرتباً افرادي از ايران ميگريختند و بخت خود را در شوروي ميجستند. برخي از آنها با اجازه حزب خارج ميشدند و برخي ها بدون اجازه و خودسرانه به شوروي ميرفتند...
در اواخر سال 1957 كليه اعضاي هيئت اجرائيه را كميته مركزي حزب كمونيست شوروي به ستاد اين حزب دعوت كرد و در آنجا كوئوسينين، عضو دفتر سياسي آنها را پذيرفت. كوئوسينين انتخاب شدن هيئت اجرائيه حزب توده را به اعضاي آن تبريك گفت و افزود كه كميته مركزي حزب كمونيست شوروي فكر ميكند كه براي كار بهتر احتياج به شرايط مساعدتري داريد. مثلاً روزنامه، راديو و ارتباطات زنده تري با كشور ضروري است. اين كار در آلمان دمكراتيك براي حزب فراهم تر است. شوروي فكر ميكند كه روابط ديپلماتيك خود را با ايران توسعه دهد و اين امري است كه بقا در خاك شوروي را براي فعاليت حزب در مهاجرت نامساعد ميكند به نظر ما رفتن به آلمان دمكراتيك دامنه فعاليت حزب را بسط خواهد داد...» در مقدمة كتاب نكات جالب توجه بسياري است كه به طور قطع نظر پژوهشگران و خوانندگان را به خود معطوف خواهد نمود. پس از مقدمه حدود 6 صفحه فعاليتهاي حزب توده در آلمان را توضيح داده سپس وارد اصل متن كتاب شده است.
اولين سند كتاب مربوط است به طلب عفو نمودن برخي از توده ايها در حضور سفير ايران. اين سند در تاريخ 8/8/1334 صادر شده است و در آن سفير از تهران استفسار نموده آيا ميتواند آنان را عضو كند يا خير!... آخرين سند كتاب تاريخ 25/3/52 را دارد. متن كتاب تعداد 581 صفحه كتاب را به خود اختصاص داده است. پس از آن اَعلام آورده شده و سپس تصاوير اسناد ضمائم و بعد از آنها عكسهاي اعضاي حزب در خارج از كشور و كنفدراسيون. يك نمونه از اسناد متن كتاب:
از : 315 تاريخ : 7/2/51
به : 680 شماره : 4165
موضوع : اظهارات مامك عميد
به قرار اطلاع مامك عميد به يحيي شكيبا اظهار داشته كه از معاشرتهاي خصوصي خود با روكسانا ملك مرزبان ـ عبدالله جواهريان ـ جليل طنازي و سياوش جاويد عزيزي پرهيز كند. علت اين تذكر اين بوده كه طرفداران كميته مركزي در وين اوقات خود را به عياشي و تشكيل جلساتي كه در آنها لطيفه هاي مستهجن نقل ميشود گذرانده اند و افراد معتقدي مانند شكيبا را از هدف اصلي خود منحرف ميسازند. براي اثبات عقيده خود مشاراليها اضافه كرده است كه «گراتس» زماني تحت نفوذ افراد وابسته به كميته مركزي حزب منحله توده بوده ولي با اين اعمال خلاف اكنون جبهه مليها نفوذ در اين شهر را به عهده دارند. پيوند جهت استحضار آقاي دكتر بهزادي
در كلاسه 154911 بايگاني فرمائيد 202 50