|
 معرفي كتاب
چپ در ايران (عنكبوت سرخ)
نام كتاب: چپ در ايران (عنكبوت سرخ) به روايت اسناد ساواك)
ناشر: مركز بررسي اسناد تاريخي وزارت اطلاعات
كتاب حاضر جلد سوم از سلسله كتابهاي «چپ در ايران به روايت اسناد ساواك است» كه لباس زيباي طبع پوشيده است.
در مقدمه كتاب از آغاز به تاريخچه مرارتها، غارت زدگيها و مشكلاتي كه طي قرون و اعصار ـ خاصه زمان قاجاريه بر ملت ايران رفته است پرداخته ـ سپس نقش همسايه شمالي (شوروي سابق) دخالتهاي آن كشور را ـ مجدداً زمان قاجار تا انقراض رژيم پهلوي و استقرار انقلاب شكوهمند اسلامي ـ را كاويده و بررسي كرده است...، در خصوص چگونگي بنياد نهادن جنبشهاي كمونيستي در ايران آمده است: «... افرادي از مردم ايران كه آگاهي عميقي از اسلام نداشتند و يا به دليل مهاجرت به قفقاز جهت اشتغال و تامين معيشت با انديشه هاي ماركسيستي آشنا شده بودند و از استبداد و هرج و مرج حاكم بر ايران به شدت ناراضي بودند، تحت تأثير تحولات و شعارهاي انقلاب اكتبر 1917 قرار گرفته و به تدريج پايه گذار جنبش كمونيستي در ايران گرديدند.» در ادامه به اختصار به مباحثي مانند: 1 ـ دخالتهاي شوروي در ايران به شكل دخالت نظامي مستقيم 2 ـ دخالت نظامي غيرمستقيم. 3 ـ ايجاد احزاب وابسته. 4 ـ ايجاد فرقه ها و تشكلهاي اطلاعاتي و سياسي 5 ـ دخالتهاي سياسي پرداخته و موضوعات مندرج در اسناد را شامل: الف ـ اسناد مربوط به فعاليتها و عملكرد اعضاي فرقه عنكبوت سرخ ب ـ موضوع كودتاي عراق به رهبري عبدالكريم قاسم.
ج ـ انعقا قرارداد دفاعي بين ايران و آمريكا.
دانسته و در خصوص اعضاي فرقه عنكبوت سرخ ـ با تكيه بر اسناد ـ آورده است: «... اين فرقه مستقيما از سفارت مذكور [شوروي] دستور ميگرفته است و اعضاي آن غالباً افراد بيسواد و از قشر كارگر و مشاغل آزاد و غيره بوده اند. نكته قابل توجه آن است كه مديران و سران فرقه از افراد سابقه دار حزب توده بوده اند. مانند عيسي فكري. ليكن علي الظاهر با حيله و نيرنگ خود را ماركسيست واقعي معرفي كرده و ضمن ارتباط خود با حزب توده، با آن مخالفت ميكرده اند...» و نهايتا در بخش پاياني مقدمه كودتا در عراق كه با حمايت شوروي صورت گرفته بود و به تبع آن انعقاد قرارداد دفاعي ميان ايران و آمريكا مذكور افتاده است كه ضمن بيان تيرگي روابط ايران و عراق طبيعتاً نزديكتر شدن رژيم شاه به آمريكا به خاطر تهديدات شوروي در خصوص ترس و دلهره شاه از شوروي چنين آمده است:
«... آنچه از بقيه موارد بيشتر شايان توجه است، وابستگي، ترس و دلهره رژيم و شخص شاه از تهديدات شوروي ميباشد. اسناد موجود بيانگر آن است كه محمدرضا شاه به تمام معني وابسته و نگران تاج و تخت خود بوده است و همين امر باعث شده است در برخي موارد بدون در نظر گرفتن مصالح و منافع ملت ايران و براي راضي نگهداشتن شوروي امتيازاتي را نيز به آن كشور بدهد و در مقابل بي حرمتي ها و تهديدات اين كشور واكنش مطلوب نداشته باشد. ريشه و علت عمده اين تزلزل و نگراني رژيم را بايد در فقدان پايگاه مردمي آن دانست.
اين كتاب داراي پنج صفحه پيشگفتار و بيست و سه صفحه مقدمه و 400 صفحه متن است كه از آن تعداد 13 صفحه به فهرست اعلام اختصاص دارد. مطالعه اين كتاب به تاريخ نگاران و محققان اين رشته از علوم بايسته است.
| 
